ساعت کوانتومی جدید توسط جیلا (JILA) ساخته شده است. جیلا به گروه همکاری بین دانشگاه کلرادو و موسسه ملی استاندارد و فناوری اطلاق میشود. آنها همچنین دارندهی رکورد قبلی جهان برای دقیقترین ساعت ساختهشده در سال ۲۰۱۵ نیز بودند.
آن ساعت دارای ۲ خطا در هر ۱۰ بهتوان ۱۸ واحد بود و میتوانست زمان را بدون از دست دادن یا اضافه کردن حتی یک ثانیه، برای ۱۵ میلیارد سال (زمانی طولانیتر از عمر جهان) حفظ کند. جون یی، فیزیکدان در این مورد میگوید:
ما در حال وارد شدن به یک زمان واقعا هیجانانگیز هستیم؛ زمانی که میتوانیم حالت کوانتومی را برای یک هدف اندازهگیری خاص مورد مهندسی قرار دهیم.
ساعت اتمی سال ۲۰۱۵ بر اساس یک شبکهی یک بعدی از اتمهای استرانتیوم ساخته شده بود که توسط پرتوهای لیزر در جای خود نگه داشته میشدند.
ساعت جدید این شبکه را به یک مکعب کوچک سهبعدی گسترش داده و گاز را نیز تا هزار برابر متراکمتر از مقدار موجود در ساعتهای اتمی قبلی کرده است.
ساعتهای اتمی براساس رفتار الکترونها در اطراف اتمهای این گاز در معرض تابش کار میکنند. آنها بین دو حالت انرژی با دقت بسیار دقیق به جلو و عقب نوسان میکنند.
فرکانس این روند انتقال الکترون اساس زمانبندی اتمی ساعت را شکل میدهد. در ساعتهای اتمی یکبعدی، هر اتم بهطور مستقل مورد سنجش قرار میگیرد؛ زیرا ارتباطات آنها با همدیگر میتواند باعث بروز اشتباه در محاسبات شود.
با این حال، در یک مکعب، گاز تبدیل به مجموعهای از اتمهای در تعامل با یکدیگر که در یک الگوی مشخص حرکت میکنند، میشود؛ تا بدین ترتیب از برخورد یکدیگر اجتناب کنند. این سیستم را بهنام «سیستم کوانتومی با اجرام پرشمار» میشناسند و با به حداقل رساندن برخورد منجر به بیشتر شدن دقت میشود.
البته گاز نیز دستخوش تغییر میشود. گروه پژوهشی برای اولین بار، در یک ساعت اتمی، از چیزی موسوم به گاز فرمی یا گاز کوانتومی استفاده کردند؛ این در واقع فازی از ماده قلمداد میشود که دارای تعداد زیادی فرمیون است.
گاز فرمی بر خلاف گازهای حرارتی که بهطور سنتی در ساعتهای اتمی استفاده میشود، برای اولین بار اجازه میدهد تا تمام خواص اتمها محدود شوند. یعنی اینکه ساعت جدید قادر به گسترش عملکرد خود به مقیاسهای بزرگتر میشود.
جون یی میگوید:
مهمترین پتانسیل ساعت سهبعدی مبتنی بر گاز کوانتومی، توانایی افزایش تعداد اتمها است که منجر به افزایش چشمگیر ثبات آن هم خواهد شد.
همچنین ما میتوانیم شرایط ایدهآل برای راهاندازی ساعت را با زمان خود به دست آوریم؛ حالتی که نشان میدهد یک سری از تیکهای ساعت، برای چه مدتی میتواند پایدار باقی بماند. توانایی افزایش تعداد اتم و زمان انسجام این نسل جدید از ساعتها بهطور محسوسی متفاوت با نسل قبلی است.
ساعت جدید میتواند در حدود ۲۰ بار سریعتر به دقت مشابه با ساعتهای اتمی قبلی برسد و قادر باشد که تیکهای پایدار خود را برای ۱۰ ثانیه با شمار ۱۰ هزار اتم استرانسیم با تراکم بیش از ۱۰ تریلیون اتم در هر سانتیمتر مکعب حفظ کند.
یی باور دارد که چنین ارقامی، بهبود قابل توجهی را نسبت به هر همهی موارد پیشین نشان میدهد.
داشتن زمان دقیق و دقت در آن تنها برای کنترل امور روزمره مهم نیست؛ این امر برای علم نیز حیاتی است. یک ساعت اتمی فوقالعاده دقیق قادر به کمک در فرایندهای زمانسنجی و ناوبری برای اهداف پژوهشی است. یک ساعت دقیق همچنین میتواند به تعریف و اصلاح اندازهگیریهای زمانی هم کمک کند.
باید اشاره کنیم که ساعتهای اتمی یک ابزار شگفتانگیز در جستجوی مادهی تاریک هم محسوب میشوند.
وقتی که ساعتهای اتمی با مادهی تاریک ارتباط برقرار میکنند، این امکان وجود دارد که سرعت بگیرند یا از سرعتشان کاسته شود؛ البته با کسرهای بسیار کمتر از یک ثانیه. ساعتهای اتمی همزمان میتوانند این اختلافات را به گونهای مشخص کنند که ساعتهای دیگر از تشخیص آن ناتوانند.
توماس اوبریان، استاد یی در این مورد اشاره میکند:
این ساعت جدید استرانسیمی با استفاده از یک گاز کوانتومی، بهعنوان یک موفقیت اولیه و حیرتانگیز در کاربرد عملی آن در انقلاب کوانتومی جدید محسوب میشود؛ چیزی که گاهی اوقات از آن بهعنوان کوانتوم ۲ یاد میکنند.
این رویکرد برای NIST و JILA بهمنظور استفاده از همبستگی کوانتومی برای طیف وسیعی از اندازه گیریها و فناوریهای جدید، نویدبخش است؛ مواردی که فراتر از صرف مسئلهی ثبت زمان هستند.
دستاورد تحقیقات تیم پژوهشی در ژورنال Science منتشر شده است.
اپل کمتر از یک ماه پیش، در جریان رویدادی که در سالن همایشهای استیو جابز در اپلپارک برگزار شد، از جدیدترین گوشیهای هوشمند خود پردهبرداری کرد؛ اما برخلاف آنچه انتظار داشتیم، گوشیهای جدید اپل با نام آیفون ۷ اس و ۷ اس پلاس معرفی نشدند و این شرکت آنها را با نام آیفون ۸ و آیفون ۸ پلاس رونمایی کرد. با وجود ذهنیتی که نام این گوشیها به وجود میآورد، ظاهر آنها دستخوش تغییر چندانی نشده و اپل صرفا به تغییر جنس بدنه از فلز به ترکیب شیشه و فلز بسنده کرده است. اگرچه سایهی آیفون ۱۰ با طراحی بدون حاشیه و ویژگیهای پیشرفتهای چون دوربین TrueDepth بر سر آیفون ۸ و ۸ پلاس سنگینی میکند؛ اما این گوشیها نیز از مشخصات قابل توجهی نظیر پردازندهی فوقالعاده قدرتمند A11 Bionic، دوربین توانمند و پشتیبانی از شارژ بیسیم بهره میبرند؛ مشخصاتی که این گوشیها را به پرچمداری شایسته بدل میکند.
پیش از این بررسی متنی جامعی از آیفون ۸ و ۸ پلاس ارائه دادهایم؛ اما این بار نوبت به بررسی ویدیویی پرچمداران جدید اپل میرسد. شما میتوانید در ادامه بررسی ویدیویی آیفون ۸ و ۸ پلاس را تماشا کنید.
در حال حاضر برای یک خودروی رده میانی در بازار آمریکا باید حدود ۳۳ هزار و ۶۰۰ دلار پرداخت کرد؛ با در نظر گرفتن میانگین درآمد سالانهی ۵۷ هزار و ۶۰۰ دلار طبقهی متوسط در آمریکا، طبیعی است که بیشتر افراد، بهجای خرید زودهنگام خودروی صفر کیلومتر، مدت بیشتری از یک خودرو استفاده میکنند. بر اساس آمار موجود، میانگین عمر تمام خودروهای سواری و پیکاپهای سبک در جادههای آمریکا حدود ۱۱.۶ سال است؛ مدتزمان میانگین مالکیت یک خودرو نیز حدود ۶.۶ تا ۵.۵ سال است.
چه زمانی باید خودروی جدید بخریم؟ در واقع چه زمانی تعمیر، نگهداری و استفاده از یک خودرو توجیه اقتصادی ندارد و توصیه میشود که یک خودروی جدید و تازهنفس خرید؟
قانون ۵۰ درصد
تجربه میگوید که همیشه تعمیر و نگهداری خودروی فعلی، از خریدن یک خودروی صفر کیلومتر کمهزینهتر است. حتی وقتی تعمیرات اساسی مانند تعویض کلی موتور یا تعویض جعبهدنده مورد نظر باشد، در صورت بدون مشکل بودن باقی قطعات خودرو، خرج چند صد دلاری جهت تعمیر، در مقایسه با خرید خودروی چند هزار دلاری، منطقیتر است. برای خرید خودروی صفر، باید حداقل مقداری پول نقد داشته باشید؛ البته مبلغی هم برای بیمه، اقساط و شاید لیزینگ باید بپردازید.
کارشناسان خودرو، در هنگام مواجه شدن با تعمیرات اساسی یک خودرو، قانون ۵۰ درصد را پیشنهاد میکنند. بر اساس این قانون، اگر هزینهی تعمیرات خودرو، بیش از ۵۰ درصد مبلغ فروش فعلی خودرو است، زمان فروش آن و خرید یک خودروی جدید رسیده است.
البته برای فروش یا نگه داشتن یک خودرو، باید وضعیت فنی و ظاهری فعلی، تعمیرات قبلی آن و قابل اعتماد بودن خودرو را هم در نظر گرفت. اگر خودرو مشکل جدی ندارد و بهخوبی از آن مراقبت کردهاید، شاید با تعمیر آن، تا هزاران کیلومتر دیگر کارکرد مفید نصیب شما شود. طول عمر خودروهای مدرن امروزی، با رسیدگی کامل و تعمیر بهموقع، به بیش از ۳۲۰ هزار کیلومتر میرسد.
از طرفی، اگر بهخوبی به خودرو رسیدگی نشده باشد و مشکلات بلندمدت داشته باشد، شاید تعمیر دوبارهی آن فکر خوبی نباشد و در واقع پس از طی مدتزمان کمی، بیشتر باید خرج آن کرد. حتی برای یک خودروی با کارکرد بالا که بهخوبی از آن مراقبت شده است، موارد همیشگی تعویضی مانند لاستیکها، باتری، استارتر، دینام، اگزوز، لنت ترمز و ... هم باید در نظر گرفت. معمولا با رسیدن به کارکرد ۱۶۰ هزار کیلومتر، باید تسمه تایم را تعویض کنید که اغلب هزینهی زیادی دارد و ممکن است قطعات دیگر مرتبط با آن، مانند واتر پمپ هم نیاز به تعویض داشته باشند.
مورد مهم دیگر، مقایسهی هزینه و دردسرهای مراجعهی مکرر به تعمیرگاه در برابر گارانتی خودروی صفر و رانندگی آسوده و بدون مشغله است.
بوی خوش خودروی صفر
باید عملکرد کلی و تزئینات داخلی خودرو را هم در نظر گرفت. برای مثال، اگر جزو افرادی هستید که سرنشینان زیاد یا مهمی را جابهجا میکنید، احتمالاً فضای داخلی و روکشهای راحت صندلی برای شما مهم است. یا افرادی که برای رسیدن به محل کار، مسافت طولانی را با خودرو طی میکنند حاضر نیستند ریسک خراب شدن خودرو در طول این مسیر را بپذیرند. یا خانوادههایی که پرجمعیت میشوند به دنبال شاسیبلند بزرگ هستند؛ برعکس زوجهای جوان، به دنبال یک خودروی هاچبک جمعوجور هستند.
خریدن یک خودروی جدید، احتمالاً ویژگیهای جدیدی، بخصوص موارد مربوط به ایمنی مانند سیستمهای جلوگیری از تصادف، دوربین عقب یا سیستم متصل کردن تلفن همراه بهصورت وایرلس و بلوتوث را هم به همراه دارد؛ و البته نباید هیجان رانندگی با خودروی جدید را دست کم بگیریم، بهویژه اگر خودروی فعلی با وضعیت رنگ و رو رفتهای در اختیار داریم.
وضعیت بازار را در نظر بگیرید
در حال حاضر بازار خودروی آمریکا در بهترین شرایط خود به سر میبرد و خرید خودروی جدید یا دست دوم کار سختی نیست. بخصوص با وجود نرخ بهرهی پایین، تخفیفهای نقدی، شرایطی و لیزینگ و شرایط ویژهی هر نمایندگی، متقاضیان خرید خودرو گزینههای زیادی را پیش رو دارند. بر اساس اطلاعات موجود، شرکتهای خودروسازی در نیمهی سال ۲۰۱۷، به ازای هر خودرو ۳۵۰۰ دلار تسهیلات مختلف اعطا میکنند.
مقالهی مرتبط:
از طرف دیگر، به لطف قراردادهای لیزینگ دو تا سه ساله، خودروهای سرحال زیادی در بازار دست دوم موجود است. این خودروها که دوباره توسط شرکت بررسی، تست و گارانتی میشوند (اصطلاحاً خودروهای Pre-Owned)، در مقایسه با خودروهای دست دوم معمولی، متفاوت هستند و اطمینان بیشتری دارند.
بر اساس گفتهی متخصصان شرکتهای حراج منهایم (Manheim) و روتر (Reuter)، به لطف جهش شدید قراردادهای لیزینگ، حدود ۱۲ میلیون دستگاه خودروی دست دوم با کارکرد بسیار پایین و وضعیت فنی عالی، تا سال ۲۰۱۹ به نمایشگاههای خودرو بازگرداننده میشوند. این حجم از خودرو، علاوه بر ایجاد گزینههای زیاد برای خرید، بر قیمت خودروهای دست دوم بازار نیز تأثیر خواهد گذاشت؛ بخصوص بازار خودروهای سدان کوچک، متوسط و بزرگ که اخیراً در مقابل رشد محبوبیت شاسیبلندها و پیکاپها، دوران کمفروغی را پشت سر گذاشتهاند.
بر اساس آمار ارائهشده توسط کارشناسان شرکت خصوصی JD Power، در تیرماه سال جاری، هزینهی خرید یک خودروی دست دوم معمولی دو درصد کاهش داشته است، درحالیکه قیمت تمامشدهی خودروی دست دوم با گارانتی شرکتی، تا ۳.۴ درصد افت کرده است.
البته این موارد در مورد خودروهای فرسوده صدق نمیکند. در طی برنامهای جهت از رده خارج کردن این خودروها و جایگزین کردن آنها با خودرویها جدید و پاکتر که از سال ۲۰۰۹ در ایالات متحده آغاز شده است، ۶۷۷ هزار دستگاه از بازار خارج شدند. شاید برای طرفداران خودروهای قدیمی، این اتفاق ناخوشایندی باشد، ولی علامت خطری، برای مالکان فعلی این خودروها است، تا هر چه زودتر به فکر فروش آن باشند. در حال حاضر نمایندگیهای زیادی به دنبال خودروهای قدیمی و البته با وضعیت فنی و ظاهری نسبتاً مناسب هستند تا آنها را با خودروهای جدید تعویض کنند و حتی، بهصورت نقدی پول مناسبی را پرداخت کنند.
به نظر میرسد که یکی از مهمترین موارد در خرید خودرو، وضعیت خرید و فروش در بازار باشد. در یک بازار رقابتی (و نه رفاقتی!)، مشتری با گزینههای زیادی مواجه میشود و با توجه به شرایط، بهترین گزینه را انتخاب میکند.
در اوایل ماه جاری میلادی بود که ناسا اعلام کرد آماده است تا تمرکز خود را از مریخ به سمت ماه معطوف کند. این تصمیم در پی تصمیم دولت جدید ایالات متحده و ابراز تمایل آنها برای آغاز مجموعهای از فعالیتهای لاجستیکی مرتبط با ماه صورت میگیرد.
ناسا باید به فکر عملی ساختن برنامههای خود باشد؛ زیرا دولت فعلی از تلاشی جدید برای بازگشت به ماه و فراتر از آن خبر داده است. مایک پنس، معاون رئیس جمهور امریکا در مطلبی که روز ۴ اکتبر در وال استریت ژورنال منتشر شده، به توضیح یک فرمان اجرایی پیرامون بازگرداندن شورای ملی فضایی پرداخت و اظهار کرد که خود وی نیز سرپرستی آن فعالیت را بر عمده خواهد داشت:
روز پنجشنبه (۵ اکتبر) شورا نخستین نشست خود را در حدود ۲۵ سال اخیر برگزار خواهد کرد و من به عنوان رئیس آن، یک پیام ساده ارائه خواهم کرد: آمریکا در فعالیتهای فضایی دوباره پیشتاز خواهد شد.
وی با اشاره به نبود دیدگاه یکپارچه در سیاستهای فضایی ملی، همین امر را دلیل عقب ماندن امریکا در میدان رقابتهای فضایی دانست؛ در حالی که کشورهایی مانند چین و روسیه با برنامههای فضایی خود رو به جلو حرکت میکنند.
پنس همچنین توضیح داد که آمریکا برای حفاظت از سیستمهای نظارتی، ارتباطات و سیستمهای هدایتی از تلاشهای صورتگرفته در راستای هک و سرقت اطلاعاتی، به شدت نیاز به فناوریهای مختص خود در فضا نیاز دارد.
سفر به مریخ به کجا خواهد انجامید؟
البته هدف ظاهری توسعهی اکتشافات انسانی است. با این حال، پنس معتقد است که شروع ماموریت ماه و حضور قوی در نزدیکترین همسایهی زمین، بهعنوان یک هدف استراتژیک حیاتی، باید اولویت اول باشد.
این اولین بار نیست که ماه بهعنوان اولین قدم برای ماموریتهای بعدی در منظومهی شمسی در نظر گرفته میشود.کریس هارفیلد فضانورد سابق در ماه آگوست، اعلام کرده بود که استقرار در ماه باید اولین هدف باشد تا ثابت کنیم که هنوز هم میتوانیم در ماه حضور داشته باشیم.
به گفتهی معاون ترامپ، ایالات متحده قصد دارد اولین کشوری باشد که موفق به ارسال انسان به مریخ میشود. با این حال، چنین به نظر میرسد که انگیزهی موجود برای کاوشهای فضایی منحصرا تجاری باشد؛ به جای اینکه جنبهی اکتشافی یا علمی داشته باشد.
در سالهای آینده، صنعت آمریکا باید خود را برای یک حضور تجاری انسانی در مدارهای نزدیک زمین بهعنوان یک پیشتاز معرفی کند تا در مسیر گسترش حوزهی اقتصاد به جایی فراتر از این کرهی خاکی تلاش کنیم.
دولت امریکا در چند هفتهی آینده، گروه مشاورهای از کاربران را تشکیل میدهد. این گروه از سران مختلف فعال در صنعت تجارت فضایی تشکیل شده است.
همانطور که از نام گروه نیز بر میآید، فعالیت آن عمدتا بهمعنی انتخاب کسانی است که در حال توسعهی سختافزار و فناوریهای جدید برای بردن افراد به فضا، یا برای یادگیریهای مرتبط یا همینطور اهداف تجاری هستند. پنس باور دارد:
تجارت باعث پیشبرد فناوری فضایی میشود و ما قصد داریم از پتانسیل بینظیر نوآوری برای حل چالشهای پیش رو استفاده کنیم.
با اینکه معاون رئیس جمهوری امریکا توضیح مفصلی نمیدهد، اما میدانیم که ایلان ماسک و جف بزوس از اعضای این گروه خواهند بود.
ماسک اخیرا از برنامههای جدیدی برای ارسال انسان به مریخ در سال ۲۰۲۴ پرده برداشت. این در حالی است که کمپانی بلو اورجین هم در نظر دارد تا در سال آینده انسانها را به فضای زیرمدار زمین منتقل کند.
شاید اکنون زمانی باشد که ما بتوانیم خود را برای مواجهه با برنامههای مد نظر شورای ملی فضایی امریکا آماده کنیم. این در حالی خواهد بود که ناسا برنامههای خود را برای رسیدن به ماه و مریخ بهصورت عمومی به اشتراک گذاشته است و از سویی هم در سخنان اخیر پنس، حرفی از ناسا به میان نیامد.
منتقدان طرح ناسا مانند رابرت زوبین، از برنامههای بهزعم خود غیرواقعی ناسا برای رسیدن به مریخ انتقاد میکنند. زوبین از مهندسان سابق لاکهید مارتین و رئیس آژانس فضایی پایونیر است. آنها اشاره میکنند که ماموریتهای ماهوارهای و مأموریتهای مدارهای نزدیک زمین، بهمنظور توسعهی ماموریتهای فضایی و جذب بودجه و اعتبار برای بخشهای غیرضروری طراحی شدهاند؛ بیشتر از اینکه واقعا هدف از این برنامهها بردن انسان به مریخ باشد.
اگر بخواهند طنابی را از نقطهی A تا B بکشند، در صورتی که شما خودتان فروشندهی طناب باشید، خط مستقیم برایتان بهترین گزینه نخواهد بود. خواه ناسا در برنامههای آینده شورای فضایی جایی داشته باشد و خواه اینگونه نباشد، میتوانیم با قطعیت بگوییم که سال آیندهی میلادی قرار است مهیجترین و جالبترین سال برای ایالات متحده در دنیای فعالیتهای فضایی از سالهای دههی ۱۹۶۰ تا به امروز باشد.
این روزها کمتر کسی را می توان پیدا کرد که کاربر گوشی های هوشمند نباشد، بر همین اساس ممکن است گاهی اوقات نیازمند استفاده از نرم افزارهایی باشید که به صورت پیش فرض بر روی تلفن همراهتان نصب نشده است.
حال اگر در طول هفته فرصت نمی کنید تا برنامه های کاربردی و دلخواهتان را دانلود کنید نگران نباشید. در بسته هفتگی، پربازدیدترین وبرترین نرم افزارها از دیدگاه شما کاربران را جمع آوری کرده ایم.

شرکت سایبر لینک پس از حضور موفق خود در بازار نرم افزار سیستم عامل ویندوز، اکنون محصولات پر طرفدار خود مانند powerdvd وPowerDirector را برای سیستم عامل اندروید نیز عرضه کرده است. بدون اغراق باید گفت این نرم افزار یکی از بهترین و قدرتمندترین نرم افزارهای ویرایش فیلم است و تمایز ویژهاش نسبت به دیگر نرم افزارهای مشابه این است که حتی افراد مبتدی هم قادرند فیلمهای زیبایی را با آن تدوین کنند. این نرم افزار تنها ویرایشگری است که از فیلمهای 4k پشتیبانی میکند.
برای دانلود نرم افزار اینجا کلیک کنید




چیزی که مسلم است امکان مشاهده مستقیم همه مسابقات ورزشی دلخواهمان وجود ندارد علی الخصوص طرفداران فوتبال در زمان مسابقات همزمان این مشکل را دارند. در این مواقع بهترین گزینه نرمافزارهای نتایج آنلاین است. ما میخواهم بهترین اپلیکیشن نتایج آنلاین را تحت عنوان "365Scores: Sports Scores Live" به شما معرفی کنیم.
در کنار بسیاری از ویژگیهای منحصر به فرد این نرم افزار مهمترین بخشی که طرفداران فوتبال را به خود جلب میکند امکان تماشای صحنه گل تنها 5 دقیقه پس از به ثمر رسیدن است. طرفدارن فوتبال ایرانی هم نگران نباشند این برنامه از لیگ برتر خلیج فارس و جام حذفی پشتیبانی میکند.

نرم افزار Uber یک ابزار مسیریاب برای ورزش های خارج از منزل مانند پیاده روی، کوهنوردی، دوچرخه سواری در کوهستان، قایقرانی است. از آنجایی که این نرم افزار نیازی به استفاده از شبکه اینترنت ندارد، کارایی بالایی دارد و استفاده از آن نیز آسان است. در این نرم افزار ایستگاه های بین راه و سیاهه های مسیر در زمینه ثبت می شود و می توانید بعدا در Google Earth مشاهده کنید.

نرم افزار Photomath – Camera Calculator یکی از بهترین ابزارها در زمینه حل مسائل ریاضی است. همانطور که می دانید مسائل ریاضی و درک نکردن آن، یکی از مشکلات بیشتر انسان ها است. با استفاده از این نرم افزار می توانید مسائل ریاضی را به آسانی پاسخ دهید. برای این کار لازم است فقط دوربین خود را روی سوال بگیرید تا پاسخ را دریافت کنید. این نرم افزار توانسته است در گوگل پلی نمره عالی 4.5 از 5.0 را کسب کند.

تحریمهای فناوری و مخصوصا تحریمهای صنعت کامپیوتر در ایران قدمتی به بلندای چندین دهه دارد و به اندکی پس از آغازِ عصر کامپیوترهای شخصی (PC) بازمیگردد. زمانی که اپل و IBM اولین کامپیوترهای شخصی به معنای امروزیِ آن را تولید کرده بودند و دنیا در آستانهی تحولی بزرگ بود. همان سالها هم نشانههای محدودیت در دسترسی به فناوریهای روز در ایران وقتی آشکارتر شد که شرکتی مانند اینترنشنال بیزینس مَشینز یا همان IBM که برای همهی فعالان این صنعت در ایران کاملا شناختهشده و پرخاطره بود و مینفریمهای آن در بانکها و سازمانهای دولتی مشهور و پراستفاده بود، عزمِ خداحافظی را جزم کرد و پس از دو دهه فعالیت بهطور رسمی از ایران خارج شد.
نمونهای از مین فریم IBM System 370 /145 که در بانک مرکزی ایران استفاده میشد
البته خروجِ IBM از ایران نه به دلیل تحریم و نه مشکلات مالی، بلکه به علت تنشها و فشارهای سیاسی در آن دوران اتفاق افتاد و چارهای به جز ترک ایران برای مدیرانِ این شرکت باقی نگذاشت. آنها پس از مذاکره با ایرانیها حاضر شدند شركت را با همهی داراییهای باقیمانده ترک كنند و در عوض درخواستِ ۳ میلیون دلار كردند، به علاوهی اینكه شركتِ برجایمانده هم از برندِ IBM استفاده نکند. به این ترتیب بود که شرکتِ دولتی داده پردازی ایران (DPI) تأسیس شد. سالها بعد گفته شد که آن سه میلیون دلار در ایران بلوکه شده و به دست IBM نرسیده است. یکی از مدیرانِ سابقِ انفورماتیك بانك مركزی هم اظهار کرد که شنیده است IBM همان ۳ میلیون دلاری را كه خواسته بود به دولت ایران پس داده تا خرجِ چاپ كتابهای درسی برای دانشآموزان شود. در سالهای بعد بیشتر متخصصینِ ایرانی تربیتشده در این شرکت به خارج مهاجرت کردند. شرکت IBM اکنون یکی از برترین شرکتهای فناوری با مدیریت بیرقیب در دنیا است که کسب و کار خود را به حوزههای جدید و آیندهنگرانه گسترش داده است.
تاریخچهی تحریمها
وضع تحریمهای سیاسی و اقتصادی در برابرِ ایران از سابقهای طولانی برخوردار است و به سال ۱۹۸۰ میلادی بازمیگردد. تحریمهای عمده بعد از ۱۳ آبان ۱۳۵۸ شمسی و قطع رابطهی دیپلماتیک ایران و ایالات متحده برای اولین بار توسطجیمی کارتر، رئیس جمهور وقتِ آمریکا، تصویب و اعلام شد. تحریمها در سالهای بعد هم بهتدریج از طرف دولت و کنگرهی این کشور در مقاطع متعددی تصویب شد. اما تحریمهای اساسی پس از پایان جنگ تحمیلی و در سالهای دههی ۷۰ شمسی آغاز شد. برخی از مشهورترینِ این قوانین ابتدا در سال ۱۹۹۲ (توسط بیل کلینتون) و سپس در آگوست سال ۱۹۹۵ میلادی (قانون داماتو در کنگره) بر ضدِ ایران وضع شد.
اولین بار در اینجا جیمی کارتر تحریمها بر ضد ایران را اعلام کرد
موج بعدی تحریمها پس از واقعهی سپتامبر ۲۰۰۱ پایهگذاری شد و سپس به فعالیتهای هستهای ایران تسری پیدا کرد و به قطعنامههای متعددی در شورای امنیتِ سازمان ملل در سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ ( ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ شمسی) منجر شد و به مرور کشورهای اروپایی هم به جمع تحریمکنندگان پیوستند. در همین سالها بود که تحریمهای مرتبط با کالاها و خدماتِ علمی و فناوری نمودِ جدیدی پیدا کرد و برخی شرکتهای بزرگ فناوری مثل یاهو و مایکروسافت حتی از ارائهی برخی خدمات عمومی و رایگان به کاربران ایرانی امتناع ورزیدند و موجی از مسدودسازیِ آدرس اینترنتی یا IP کاربران ایرانی در سایتها و سامانهی شرکتهای بزرگِ نرمافزاری و اینترنتی شکل گرفت. استنادِ این محدودسازیها هم قانون ممنوعیت صدور هر گونه خدمات و تجهیزات از جانب اشخاص یا شرکتهای آمریکایی به ایران یا حکومت ایران بود که تقریبا به تمام زمینهها گسترش یافته بود.
در تاریخ ۱۰ دسامبر ۲۰۰۹، وزارت خارجهی آمریکا صدورِ به اصطلاح برخی خدمات و نرمافزارهای ضروری برای ارتباطات یا اشتراکگذاری اطلاعات در اینترنت را که عمومی و غیر پولی باشند، برای شهروندان ایرانی مجاز کرد.
در تاریخِ ۱۰ مارس ۲۰۱۰، دفتر کنترلِ داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا (OFAC) فهرستی از تحریمهای وضعشده در مورد ایران را منتشر کرد که در بخشی از آن یادآوری شده بود:
Section 560.204 of the the Iranian Transactions Regulations, ITR provides that the exportation, reexportation, sale, or supply, directly or indirectly, from the United States or by a U.S. person, wherever located, of any goods, technology, or services to Iran or the Government of Iran is prohibited.
با ترجمهی: « قسمت ۵۶۰.۲۰۴ از مقرراتِ معاملات ایران (ITR) تصریح میکند که صدور، بازصدور، فروش یا عرضه، بهصورت مستقیم یا غیر مستقیم، از ایالات متحده یا شهروند آمریکایی در هر کجا که باشد، از هر کالا، فناوری یا خدماتی که باشد به ایران یا دولتِ ایران ممنوع است.»
این مورد در واقع عطف به قانون تصویبشده در ۷ ماه می سالِ ۱۹۹۵ بود که البته در این سند جدیدِ منتشرشده توسط دفتر کنترل داراییهای خارجیِ وزارت خزانهداری، صدور برخی خدمات و نرمافزارهای خاص مورد استفاده در تبادل اطلاعات شخصی روی اینترنت مجاز شده بود.
اما در اوجِ تحریمها و سختگیری در معامله با شهروندان ایرانی و مقابله با ارائهی خدمات مالی به آنها، در آستانهی انتخابات ریاست جمهوری در ایران و در تاریخ ۳۰ می (۹ خرداد ۱۳۹۲)وندى شرمن، معاون وزیر امور خارجهی آمریکا از لغو تحریمِ فروش تلفن همراه و کامپیوتر به ایران خبر داد. هر چند در همان زمان هم به نظر نمیرسید که این رفع تحریمها حتی در صورت اجرایی شدن تأثیر چندانی بر مبادلات تجاری ایران در زمینهی قطعات رایانهای و موبایل یا دسترسی به نرمافزارهای مربوط به آن داشته باشد.
در ۲۸ دی ماه ۱۳۹۴ هم رسانههای داخلی پس از بازگشتِ نام ایران به سایتهای گوگل، یاهو و مایکروسافت خبر از رفع تحریمهای نرمافزاری دادند که البته در آن روزها موعدِ رسمی اجرای برجام فرا رسیده بود. اما با گذشت زمان مشخص شد که این اقدام فراتر از مواردِ ذکرشده نرفته است و در واقع رفع تحریمهای نرمافزاری به معنای عام نبود و تنها بهعنوانِ حرکتی مقطعی و محدود بایگانی شد.
با عبور از تمام این فراز و فرودها، فصل جدیدی در زمینهی رویکردِ تحریمها در سال ۱۳۹۲ شمسی و با روی کار آمدن دولت جدید در ایران رقم خورد.
برجام و مفاد مرتبط با نرمافزار
با انتخاب حسن روحانی در ایران، دولت یازدهم مصمم بود که از طریق مذاکره بر سر برنامهی هستهای، تحریمهای بینالمللی و سنگینِ ایران را رفع کند. این مهم طی ماههای متمادی و در چند مرحله از طریق مذاکره با اروپا و ایالات متحده تحت نام کشورهای ۱+۵ پیگیری شد تا ابتدا به یک توافق موقت و سپس توافقی نهایی در تیرماه ۱۳۹۴ (جولای ۲۰۱۵) تحتِ نامِ سند برنامهی جامع اقدام مشترک (برجام) منجر شد. مدتی قبل و پس از اعلام این توافق، بارها از سوی مسئولان ایرانی اعلام شد که تمام تحریمها لغو و محدودیتها برداشته خواهد شد و این شرایط، امید به رفع محدودیتهای نرمافزاری و سختافزاری را هم در بین کاربرانِ ایرانی بالا برده بود.
این سند در شکل نهایی از یک متن اصلی و ۵ ضمیمه تشکیل شده است و مجموعا ۱۵۹ صفحه را در بر میگیرد. از عبارت «نرمافزار» در این سند بارها استفاده شده که در تمامِ موارد لزوما به معنی نرمافزارهای کاربردی رایج در بین کاربران و اینترنت نیست و در برخی موارد به نرمافزارهای خاصِ صنعتی دلالت دارد. اما در مواردی (از بخش منتشرشدهی این سند) که به معنای عامِ کلمه و بهصورت کلی استفاده شده است، شامل موارد زیر میشود:
تحریمهای اتحادیه اروپا:
بند ۱.۷: نرمافزار
۱.۷.۱. تحریمهای مرتبط با نرمافزار
۱.۷.۲. تحریمها در زمینه خدمات تبعی.
لغو تحریمهای اتحادیه اروپا:
بند ۳.۷. نرمافزار (مراجعه کنید به بخش های ۱.۷.۱ تا ۱.۷.۲)
۳.۷.۱. فروش، عرضه، انتقال یا صادرات مستقیم یا غیر مستقیم هرگونه نرمافزار از جمله بهروزرسانی، به هر شخص حقیقی، حقوقی یا نهاد ایرانی یا برای استفاده در ایران در رابطه با عملیات و فعالیتهای منطبق با این برجام.
در بخش تحریمهای ایالات متحده در بند ۴.۶ و ۷.۶، بخشی با نام «فلزات و نرمافزار» وجود دارد که تنها به رفع تحریمِ نرمافزارهای تنظیم فرآیندهای صنعتی و تأمین نرمافزارها و کدهای محاسباتی و شبیهسازیِ هستهای اشاره میکند و به جز این موارد در جای دیگر به نرمافزارهای کاربردی و مورد استفاده در اینترنت ارجاعی ندارد.
با توجه به اینکه تقریبا تمامِ نرمافزارهای تحریمی و خدمات ممنوع شدهی کاربران ایرانی را شرکتهای آمریکایی عرضه میکنند، سؤال بزرگی ایجاد میشود که چرا بحث رفع تحریمهای نرمافزاری و اینترنتی از سوی ایالات متحده در برجام پیشبینی نشده است. یا اگر این مورد جزئی از برجام بوده، در چه بندها یا قوانینی ذکر شده است که احیانا بهصورت عمومی هم منتشر نشده است. اگر هم جزئی از برجام نبوده، آیا سازوکارِ رسمی لغوِ کامل و نه موردیِ این گونه تحریمها پس از توافق هستهای از طرف آمریکا پذیرفته شده است یا اینکه کلا این موارد فقط مختص به اتحادیه اروپا بوده و آمریکا به لغو تحریمهای نرمافزاری متعهد نشده است؟
فهرستی فزاینده از شرکتهای تحریمکننده
از آغاز روند تصویب قانون تحریمهای ایران تا اجرایی شدن آن توسط شرکتهای بزرگ فناوریِ اطلاعات در دنیا بهطور خاص، فاصلهی زمانی زیادی وجود دارد. در زمانی که قانون تحریمها در دههی ۹۰ میلادی تصویب شد، نه خدمات اینترنتی مانند اکنون بود و نه شبکههای اجتماعی و پیامرسانها تا این حد کاربردی و فراگیر بودند و نه شرکتهای فناوری تا این حد بزرگ و ارزشمند. اما روندِ پیشرفت در این حوزه در دههی اول قرن ۲۱ شتابِ دوچندانی داشت و شرایط را در عرض یک دهه در دنیای فناوریهای ارتباطی و رایانهای به کلی دگرگون کرد. برخی شرکتها از میدان رقابت خارج شدند و برخی نیز به غولهای صنعت فناوری اطلاعاتی و ارتباطی تبدیل شدند.
برخی از غول های فناوری و آیتی دنیا که ایران را تحریم کردهاند
در چنین وضعیتی بود که تخطی کردن از قوانین حقوقی و ابلاغشده توسط دولت فدرال و دولتهای محلی در آمریکا ریسک بزرگتری نسبت به گذشته در بر داشت و این شرکتها توسط وکلای حقوقی باید بهطور متناوب قوانین وضعشده را در سرویسها، محصولات و خدمات خود لحاظ میکردند. سهلانگاری در رعایت این قوانین هم طبعا میتوانست پیامدهایی در بر داشته باشد. یک نمونه از این قضیه، انتشارِ اخباری مبنی بر احتمال جریمه شدنِ شرکت آمازون تنها به علت فروشِ برخی از اقلام به اشخاصِ حاضر در فهرست تحریمها بود که البته در مردادماه ۱۳۹۶ رسانهای شد و سرنوشت آن تاکنون مشخص نشده است.
اولین نشانهها از تحریمهای نرمافزاری و سرویسهای اینترنتی ایرانیان ابتدا در ماه نوامبر سال ۲۰۰۷ (آبان ۱۳۸۶ شمسی) با حذفِ نام ایران از سرویس ایمیل شرکت یاهو پدیدار شد و با فاصلهی کوتاهی شرکتِ مایکروسافت هم نام ایران را از فهرست کشورهای قابل انتخاب در ساخت حساب کاربری خود در سرویس Hotmail حذف کرد.
یک سخنگوی شرکت یاهو در این مورد چنین اظهار کرده بود:
یاهو بهطور پیوسته فعالیتهای تجاریِ خود را مورد بازنگری قرار میدهد تا از میزان مطابقت آنها با محدودیتهای اعمالشده مطمئن شود. در راستای این سیاست ما اجازه نداریم به اتباع کشورهای در معرضِ این محدودیتها امکان ثبت نام بدهیم. بنابراین شما نمیتوانید ایران را بهعنوان یک گزینه – در سرویسهای ثبت نام ایمیل – انتخاب کنید؛ چرا که ما از انجام فعالیتهای تجاری در آنجا معذور هستیم.
در همین حال مایکروسافت هم اعلام کرد: قادر به توضیح درباره این مسئله نیست. گوگل هم نام ایران را از فهرست Gmail حذف نکرد؛ اما بسیاری از سرویسهای تخصصی دیگر این شرکت قبل از آن روی آدرسهای اینترنتی ایران بسته شده بودند؛ سرویسهای کاربردی و سودمندی که عدم دسترسی به آنها کاربران ایرانی را عقبتر از شهروندانِ دیگر در دسترسی به خدمات و سرویسهای مدرن نگه میداشت و زحمتِ تهیه و استفاده از برنامههای گذر از تحریم را هم به مشقاتِ گوناگونِ کابران ایرانی میافزود. در این حال حتی دانلودِ مرورگر کروم و افزونههای آن و دسترسی به گوگل استور نیز برای کاربران ایرانی مسدود شده بود.
اریک اشمیت با پرسشِ غیر منتظرهی یک وبلاگ نویس ایرانی مواجه شد
در کنگره جهانی موبایل یا MWC 2012 در بارسلون (اسفندماه ۱۳۹۰) بود که مدیرعامل سابق گوگل و رئیس هیئت مدیره سخنرانی کرد و در بخشی از سخنانش هم به آزادی گردش اطلاعات در دنیا پرداخت. در انتهای جلسه و در زمانِ پرسش و پاسخ، یکی از وبلاگ نویسان ایرانیِ حاضر در جلسه در مورد علت عدم دسترسی کاربران ایرانی به مرورگر کروم و اندروید مارکت سؤالی مطرح کرد. اریک اشمیت پس از مشورت با وکیل حقوقی شرکت گوگل، اظهار داشت:
هر چند من با شما موافق هستم؛ اما این محدودیتها از طرف دولت آمریکا تعیین میشوند و ما نقشی در این تصمیمگیری نداریم.
او مسئول این تصمیم را دولت آمریکا دانست و گفت گوگل قادر نیست به نحو دیگری عمل کند و از این بابت عذرخواهی کرد. مدتی بعد گوگل با انتشار مطلبی در وبلاگ فارسیِ خود اعلام کرد که محدودیتهای این شرکت جهت دانلود برنامههای افزودنی مرورگر کروم را برای ایران آزاد کرده است.
مقاله مرتبط
به هر حال در طی همین سالها بود که تعداد قابل توجهی از شرکتهای دیگر هم به جمع تحریمکنندگان کاربران ایرانی پیوستند و شرکتهای فناوری معروف مثل Oracle ، Adobe، Cisco ،Cpanel ،Nvidia، Intel، AMD، Dell ،HP و ناشران بزرگِ بازی مثل شرکت EA و Epic Games، شرکتهای امنیتی مثل Symantec و McAfee، فروشگاههای اینترنتی مثل Ebay و Amazon هم در این فهرست قرار گرفتند. برخی فروشندگانِ بزرگِ خدماتِ میزبانی و دامنههای اینترنتی هم ایران را تحریم کردهاند. فروشگاه سامسونگ نیز در بهار سال ۱۳۹۲ تحت فشارهای بینالمللی برای مدتی در ایران مسدود شده بود. حتی در همین اواخر شرکت TeamViewer اجازهی دانلود و استفاده از نرمافزار بسیار کارآمد مدیریت از راه دورِ خود را به روی کاربران ایرانی بست و ما را به اجبار با تعدادی از گزینههای جایگزین و شاید ضعیفتر از نرمافزارهای مشابه مواجه ساخت.
با اینکه تصور میشد آثار رفع تحریمها پس از تصویبِ برجام در حوزهی نرمافزار و آیتی هم بهتدریج برای ایرانیان مشهود شود، شرکتهای اپل و گوگل به تازگی و مجددا کاربران و برنامه سازانِ ایرانی را مورد هدف قرار دادند و اپلیکیشنهای معروف و به زبان فارسی را از فروشگاههای اختصاصی خود به بهانهی نقض قوانینِ فروشگاه حذف کردند.
چیزی که در مجموع استنتاج میشود این است که با وجود وعدههای قبلی هنوز بسیاری از نرمافزارها، خدمات و سرویسهای اینترنتی برای کاربران ایرانی قابلِ استفاده نیستند و اگر قرار بود این محدودیتها به واسطهی توافقِ برجام یا یکی از پیامدهای کاهش تحریمها برداشته شود، تاکنون و پس از گذشت دو سال از اجرایی شدنِ این توافق، عملا باید شاهد حذف تمام این شرکتها از فهرستِ تحریمکنندگان بودیم، درحالیکه این اتفاق رخ نداده است و بالعکس، هنوز به فهرست بلندبالای مذکور اضافه میشود.
اینکه علت ایجاد این شرایط، ملغی نشدنِ قوانین تحریم مربوط به نرمافزار است یا لغوِ تحریمهای نرمافزار از طرف شرکتهای آمریکایی جزئی از برجام نیست یا به قوانین کنگرهی این کشور استناد دارد یا خیر، چیزی است که هیچگاه به درستی و بهطور شفاف از طرف وزارتِ ارتباطاتِ ایران اعلام نشده و بنابراین پیگیری کردن آن هم بدون دستیابی به عوامل ایجادکنندهی آن بسیار دشوار مینماید. بنا به شواهدِ موجود هنوز بخش عمدهی تحریمهای نرمافزاری و سختافزاری بر ضد ایرانیان پا برجا است و غولهای آیتی هم امکان فعالیتِ رسمی در کشور ندارند. شرکتهای دیگری که مشمولِ قوانین آمریکا نیستند و به ورود و سرمایهگذاری در ایران تمایل دارند، ممکن است ریسکِ این کار را نسبت به منافعی که عایدشان میشود متقبل نشوند.
تحریمهای داخلی، مکملی برای تحریمهای خارجی
مدتی پس از پا گرفتن سیستم فیلترینگ در ایران، دست اندرکاران سعی کردند کارکردِ این سیستم را به چیزی فراتر از مسدودسازی محتوای غیر اخلاقی که در ابتدا برایش تعریف شده بود توسعه دهند. از این رو بود که فعالیت آن به سایتها و سرویسهای مختلف و متعددی که در حوزههای تجاری، سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی هم فعال بودند، گسترده شد و همزمان با افزایش تحریمهای نرمافزاری از سمتِ خارج، مسدودسازی و فیلتر شدن از سمت داخل نیز افزایش پیدا کرد. این قضیه تا آنجا پیش رفت که برخی از رایجترین شبکههای اجتماعی و پیامرسانها مانند توییتر و فیسبوک و پرکاربردترین سایت اشتراک محتوای ویدیویی مثل یوتیوب، بدون اطلاع قبلی یا ذکر دلیلی از طرف مسئولان مسدود شد و انتقاد شدید کاربران در آن زمان هم راه به جایی نبرد و به حساب لزومِ اولویت قرار دادنِ فعالیتهای امنیتی گذاشته شد. به این ترتیب ایران پس از دولت چین یکی از بزرگترین کشورهای محدودکنندهی اینترنت در دنیا لقب گرفت. بعدها با تغییر دولتها و تغییر رویکرد هم مسئولان با این توجیه که این مسدودسازیها در زمان تصدیِ مسندِ کار توسط اشخاص دیگری انجام شده است، از رسیدگی یا پیگیری آنها خودداری کردند.
نتیجه اینکه اکنون بسیاری از خدمات، شبکههای اجتماعی و سایتهای علمی، فرهنگی و تفریحی به عناوین مختلف در شبکهی داخلیِ کشور مسدود هستند و تنها گزینههای انگشت شماری مثل پیامرسان تلگرام پس از مناقشات فراوان بین نهادهای قضایی و دولتی هنوز فیلتر نشده و در دسترسِ کاربران است و البته هنوز سرانجام کار آن مشخص نیست.
چشم اندازِ حال و آینده
بیشترِ توجه دولت یازدهم معطوف به پیشبرد مذاکرات هستهای و حاصل شدن برجام بود که بعد از روی کار آمدن دولت دوازدهم و استقرار وزرای جدید، تمام انتظارات بر فراهم شدنِ زمینههای مناسب برای رفع مشکلات ناشی از تحریمها در سالیانِ گذشته و ایجاد شرایط عادی در کسب و کارها و استفاده از موقعیتهای جدید متمرکز شده است.
از طرفی وضعیت حقوقی تحریمهای نرمافزاری و سختافزاری با وجود تمام امیدها و اظهار نظرهای گذشتهی دولتمردان مبنی بر رفعِ کامل تحریمها هنوز در هالهای از ابهام است و مشخص نیست که آیا این شرکتهای آیتی و فناوری هستند که بنا به محدودیتهای قانونی ایالات متحده و پرهیز از تشکیلِ دعاوی حقوقی از آزاد سازی دسترسی به خدمات نرمافزاری توسط ایرانیان اجتناب میکنند یا اصولا لغو تحریمهای نرمافزاری در دستور کارِ مذاکره کنندگان برجام نبوده و بنابراین تحریمها در این قسمت هنوز لغو نشده است. دولت هم مثلِ گذشته روی جذب سرمایهگذاریِ خارجی در میادینِ زیر زمینیِ نفت و گاز حساب باز کرده و رایزنی یا برنامهی عمدهای برای جذبِ سرمایه در حوزهی IT مشاهده نمیشود.
حتما به خاطر دارید که در نتیجهی توافق برجام وزارت خزانهداری آمریکا طی اطلاعیههای جداگانهای، دستور لغو برخی از قوانین گذشته در مورد تجارت با ایران را صادر کرد و برای نمونه، اجازهی خرید هواپیما را با جزئیات اعلام کرد که اصولا بخشی از تحریمهای مرتبط با مناقشهی هستهای ایران هم نبود. اگر قرار به حذف تحریمهای نرمافزاری و فناوری ارتباطی بود، انتظار میرفت که مذاکره کنندگان ایرانی در مورد صدور یک دستور مشخص و کامل برای رفع تمامی موانع نرمافزاری و سختافزاری در مورد ایران از سوی وزارتِ خزانهداری و OFAC رایزنیهای لازم را با طرف آمریکایی انجام دهند تا تکلیف شیوهی تعامل با کاربرانی ایرانی از ابهامِ موجود خارج شود و تمامی شرکتها ملزم به رعایت آن باشند و اگر هم شرکتی تحریمها را لغو نکرد، بتوان از طریق حقوقی آن را پیگیری نمود.
واکنش محمد جواد آذری جهرمی سکاندارِ جدید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به حذف برخی اپلیکیشنهای ایرانی از اپ استور، نمودی واقعی از انتظارِ کاربران برای پیگیری حقوقی و کاملا جدی برای رفع تحریمهای نرمافزاری است و فرصتی است که در صورت به نتیجه رسیدن، میتواند پس از سالها یک بار برای همیشه به این قائله خاتمه دهد.
اما موضوع مهم دیگری که کمتر به آن پرداخته شده، ایجادِ تسهیلات برای ورود و فعالیت غولهای فناوریِ چندملیتیِ دنیا (نه فقط خودروسازانِ پولساز) در ایران است که نهتنها انتقال فناوری و بومی سازی صنعت آیتی را تسریع خواهد کرد، بلکه استفاده از نیروهای متخصص و توانمندِ داخلی و پرورش استعدادهای جدید را افزایش خواهد داد و موقعیتِ بالقوهی ایران در منطقه برای تبدیل شدن به هابِ منطقهای صنعت آیتی ارتقاء پیدا خواهد کرد. این شیوه سالها در کشورهای جنوب شرق آسیا در جریان بوده و پیشرفتهای خیرهکنندهای به دنبال داشته است و متأسفانه در همین مدت ایران هم از دورِ رقابت در این حوزه خارج بوده است و چندین نسل از جامعهی علمی و دانشگاهیِ تحصیلکرده در رشتههای مرتبط، از رسیدن به موقعیتهای شغلی و رفاهیِ همتراز با کشورهای پیشرو در این زمینه بازماندهاند. پرواضح است که اولین قدم برای مهیا شدنِ حضور غولهای فناوری در ایران رفع تحریمها است و بدون آن چشماندازی برای فعالیت این شرکتها وجود نخواهد داشت و باز هم از قافله عقب خواهیم ماند.
اما قطعا در این راه موانعی هم وجود دارد. روی کار آمدن یک چهرهی جنجالی به نام ترامپ در آمریکا و تلاش او برای کم کردن تأثیرات برجام برای ایران یا حتی ملغی کردن این توافق میتواند چالشی جدی برای رفع تحریمها قلمداد شود. تحریمهایی که تازه در گرماگرم بازبینی و منتظرِ برچیده شدن بودند و کاربران ایرانی را هنوز در فضای مجازی در احاطهی خود دارند. با این اوصاف و نگاه به تجربههای گذشته، بعید به نظر میرسد که بدون تغییرِ رویکردِ اساسی در رابطهی تهران – واشنگتن و تنها با اتکا به نهادهای بینالمللی و میانجیگری آنها در آیندهی نزدیک یا میان مدت، شاهد تغییری در وضعیت تحریمها باشیم و حتی با افزایش فشارها از سوی دولتِ جدید آمریکا این احتمال وجود دارد که تحریمهای فعلی با توجیهات گوناگون تنگتر و گستردهتر شوند، رویکردی که با ایرادِ اتهامِ تخطی از توافق دنبال شده است و از سوی هر دو طرف با عنوان نقضِ روح برجام یاد میشود و میتواند فرصتهای پیشبینی شده پس از توافق را با چالش جدی مواجه کند.
مشرف به بندر «St John’s» در نیوفاندلند و لابرادور کانادا، صخرهای بسیار بزرگ با ارتفاع ۱۴۰ متر بر فراز اقیانوس اطلس قرار دارد. این صخره که با نام «Signal Hill» یا «تپه سیگنال» شناخته میشود، در ساحل شرقی سنت جانز و در کنار آبراه باریکی که به بندر منتهی میشود، واقع شده است و همین طور از سمت شمال به دریاچه «Quidi Vidi» میرسد.
در بالای همین تپه بود که در دسامبر ۱۹۰۱ گولیلمو مارکونی برای دریافت اولین ارتباط بیسیم جهان، ایستاد.
گولیلمو مارکونی سال ۱۸۷۴ در خانوادهای ثروتمند در بولونیای ایتالیا، به دنیا آمد و به وسیلهی معلمان خصوصی آموزش داده شد.
او از همان سالهای اول به علم و خصوصا به کارهای فیزیکدان آلمانی، هاینریش هرتز در زمینهی انتقال امواج الکترومغناطیس از طریق هوا، علاقهمند شد.
مارکونی در سن بیست سالگی متوجه شد که با قرار دادن فرستنده در زمین و افزایش طول آنتن میتواند محدودهی سیگنالهای بیسیم را گسترش دهد.
او فهمید که با تحقیقات و صرف بودجهی بیشتر قادر است دستگاه قویتری بسازد که محدودهی گستردهتری را پوشش میدهد و از لحاظ تجاری و نظامی ارزش بیشتری دارد.
اما زمانی که دولت ایتالیا علاقهای به کار او نشان نداد، مارکونی به بریتانیا رفت، جایی که از کار او حمایت بیشتری میشد.
در سال ۱۸۹۶ او اولین دستگاهش را برای تلگراف بیسیم ثبت کرد و در سال ۱۸۹۷ سرمایهگذارانی برای شرکت «تلگراف بیسیم و سیگنال» خود پیدا کرد. او در این شرکت شروع به تولید دستگاههای رادیویی کرد که قادر به ارسال و دریافت پیامها در کد مورس بودند. در سال ۱۸۹۹ پیغامی را با موفقیت از کانال انگلیسی به فرانسه فرستاد. در آن زمان دانشمندان از این که یک سیگنال بیسیم چه مسافتی را میتواند طی کند، مطمئن نبودند.
آنها معتقد بودند که امواج رادیویی در خطوطی مستقیم حرکت میکنند که البته درست بود و از این جهت تنها برای مسافتهای کوتاه مناسب بود. در مسافتهای طولانیتر جامعه علمی معتقد است که انحنای زمین باعث فرستاده شدن امواج بیسیم به فضا میشود و این مخابره را در تمام اقیانوس اطلس غیرممکن میکند.
با این حال مارکونی عقیده داست که امواج رادیویی میتوانند انحنای زمین را دنبال کنند و به همین دلیل برای اثبات نظر خود مشغول به کار شد.
او یک فرستنده را در «Poldhu» کورنوال در ساحل غربی انگلیس و یک ایستگاه گیرنده را در «Cape Cod» ماساچوست در ساحل شرقی آمریکا قرار داد.
اما وقتی که طوفان فرستنده را خراب کرد، مجبور شد که آن را با یک فرستندهی کوتاهتر عوض کند. سپس مارکونی از ترس این که سیگنالها نتوانند مسافت موجود تا «Cape Cod» را با آنتنی کوتاه طی کنند، تصمیم گرفت فرستنده را به محل نزدیکتری در قاره آمریکا منتقل کند.
او تپه سیگنال در سنت جانز نیوفاندلند را مکان مناسبی برای ایستگاه گیرنده دانست.
در دسامبر ۱۹۰۱ مارکونی ایستگاه گیرنده را سیگنال هیل و در بیمارستانی متروکه بنا کرد. مکانی نه چندان دور از برج کابوت که چند سال قبل از آن برای یادبود ۴۰۰امین سالگرد کشف نیوفاندلند توسط جان کابوت و همین طور جشن سالگرد «Diamond Jubilee» ملکه ویکتوریا ساخته شده بود.
هر روز آنتن به وسیلهی کایت تا ارتفاع کافی در مقرر بالا میرفت. یعنی زمانی که دانشمندان مستقر در «Poldhu» کدی به صورت سه نقطه (سیگنال کد مورس برای حرف S) را میفرستادند.
پس از چند روز با تلاشهایی ناموفق بالاخره در ۱۲ دسامبر ۱۹۰۱، سه بوق متمایز دریافت شد.
این سیگنال کمی بیشتر از ۳۵۰۰ کیلومتر طی کرده بود.
زمانی که موفقیت در ارسال اثبات کرد که سیگنالها میتوانند مسافتهایی طولانی را فراتر از افق بپیمایند، مارکونی متوجه نشد که امواجی که او دریافت کرده بود، در امتداد زمین حرکت نکرده بودند؛ بلکه آنها از یونوسفر در بالاترین لایه اتمسفر رد شده بودند.
در هر صورت، موفقیتآمیز بودن آزمایشات مارکونی عصر جدیدی از ارتباطات در قرن گذشته را به وجود آورد و باعث ایجاد تغییراتی در تاریخ بشریت شد.
شاید فکر کنید که نام سیگنال هیل از همین فرد آمده است، اما در واقع این تپه نام خود را از نقشی که در تاریخ در علامتدهی و هشدار به کشتیها دربارهی خطرات دریا و آب و هوا داشته، به دست آورده است.
تپه سیگنال برای سالهای طولانی مرکز دفاع سنت جانز بوده است.
در اواخر قرن شانزدهم توپ سیگنالدهی در این مکان قرار داده شد و مقاومسازی آن با بدنه سنگی در اواخر قرن هجدهم در جریان جنگهای ناپلئونی صورت گرفت.
این تپه در ابتدا با نام «The Lookout» شناخته میشد، اما بعد از نبرد نهایی در جنگ هفتساله که در سال ۱۷۶۲ در اینجا رخ داد، به «Signal Hill» تغییر کرد.
ارتباطات پرچمی بین زمین و دریا در قله سیگنال هیل تا سال ۱۹۶۰ ادامه داشت.
امروزه برج کابوت به عنوان منطقهای تاریخی ملی و نقطهی عطفی مهم و برجسته در سیگنال هیل به حساب میآید. در این برج یک مغازه هدیهفروشی و یک ایستگاه رادیویی ابتدایی قرار دارد.
بیمارستان متروکهای هم که مارکونی ایستگاه گیرنده را در آنجا احداث کرد، مدت زیادی است که از بین رفته است.
شهر دبی در امارات متحده عربی، در چند دهه گذشته به یکی از جذابترین مقاصد گردشگری جهان بدل شده است. برخی از بزرگترین و جالبتوجهترین سازههای ساخت سیارهی ما در این کویر برهوت بنا شدهاند. از بلندترین برج جهان تا جزیره مصنوعی و اکنون هم مقامات امارات متحده عربی، در حال برنامهریزی برای ساخت یک شهر مریخی به وسعت حدود ۲ میلیون متر مربی (۹.۱ میلیون فوت مربع) هستند. این شهر که شهر علمی مریخ (Mars Science City) نام خواهد گرفت، آزمایشگاههای مختلفی را در خود جای خواهد داد که شرایط مریخ را شبیهسازی میکنند. گروه سازنده این شهر، در نظر دارند که در ساخت این شهر مریخی از تکنیکهای چاپ سهبعدی و عایقهای مخصوص پرتوهای کیهانی و حرارتی برای شبیهسازی محیط ناسازگار و دشوار سیارهی سرخ بهره ببرند.
دانشمندان از این آزمایشگاهها برای تحقیقات روی فناوریهایی استفاده میکنند که میتوانند برای انسانهای مریخی آینده در کلونی مریخ غذا، آب و انرژی فراهم کنند. علاوه بر آزمایشگاهها، شهر مریخی دبی، موزهای در خود جای میدهد که برخی از بزرگترین دستاوردهای فضایی انسان در آن به نمایش گذاشته میشوند. مطمئنا شهر علمی مریخ، از آن دست پروژههای مورد علاقه سرهنگ باز آلدرین خواهد بود. باز آلدرین که دومین فردی (پس از نیل آرمسترانگ) است که روی ماه قدم گذاشته، طی سالهای اخیر، پروژههای زیادی را برای ترویج اکتشافات فضایی و تشویق جوانان به فضا انجام داده است. به این ترتیب، شهر مریخی دبی هم میتواند به محلی برای گردشگران فضایی (مجازی) و دیگر علاقهمندان به فضا از جمله کودکان و نوجوانان تبدیل شود.
مقامات امارات متحده عربی اعلام کردهاند که پس از بازگشایی این شهر، برنامهای برای اقامت یک ساله آزمایشی در این سکونتگاه مریخی خواهند داشت تا شرایط زندگی در مریخ را به بهترین نحو ممکن، برای انسان شبیه سازی کنند. همانطور که میدانید، چنین شرایطی معمولا در آزمایشهای آنالوگ شبیهسازی مریخ در برخی نواحی دور افتاده و ناسازگار زمینی از جمله هاوایی و نواحی قطبی همچون جزایر دور افتاده کانادا انجام میگیرند. به گفته مقامات، دبی حدود ۱۴۰ میلیون دلار برای ساختن این شهر مصنوعی هزینه خواهد کرد.
شیخ محمد بن راشد المکتوم نخست وزیر امارات متحده عربی گفت:
امارات متحده عربی تلاش میکند که پایهگذار تلاشهای بینالمللی برای توسعه فناوریهایی باشد که به سود انسان هستند و میتوانند اساسی برای آیندهای بهتر برای نسلهای آتی فراهم کنند. ما همچنین میخواهیم شور و شوقی را ترویج دهیم که امارات متحده عربی را به پیشگامی در عرصهی علم تبدیل کند، زندگی روی زمین را بهبود ببخشد و راهکارهای نوآورانهای برای بسیاری از چالشهای جهانی پیش روی ما قرار دهد.
امارات متحده عربی هنوز زمان مشخصی برای شروع عملیات ساخت و ساز پروژه خود اعلام نکرده است. اما به گفته مقامات اماراتی ساخت این شهر، در راستای طرح «مریخ ۲۱۱۷» خواهد بود. طرح جاهطلبانهای که قرار است، طی ۱۰۰ سال آینده، ۶۰ هزار نفر را در یک کلونی در سیارهی سرخ جای دهد.
برای بسیاری از دانشجویان بینالمللی، در کنار کیفیت آموزش و شهرت دانشگاه انتخابی، مهمترین مسئله شهریه و هزینههای تحصیلی است. در حوزهی آموزش نیز درست مانند هر بخش دیگری در جهان، از انواع محصولات گرفته تا خدمات، هر چه کیفیت بالاتر میرود، هزینهی بیشتری باید بپردازید. در عوض، مطمئن هستید که چیزی بهتر و قابل اطمینانتر دریافت کردهاید که میتواند مدت زمان بیشتری رضایت شما را جلب کند.
اگر چه در میان دانشگاههایی که بیشترین شهریه تحصیلی را دریافت میکنند، دانشگاههای چون هاروارد، ییل، آکسفورد، کمبریج و موسسه فناوری ماساچوست دیده نمیشود، اما باید گفت این دانشگاهها نیز در رشتههایی خاص جزو بهترین دانشگاهها هستند. اگر در فکر تحصیل در خارج از کشور هستید، در ادامه مطلب میتوانید لیستی از ۱۰ دانشگاه گران در جهان بر اساس شهریهی تحصیلی، خوابگاه و سایر مخارج را ببینید.
۱۰. دانشگاه شیکاگو (۵۷,۷۱۱ دلار)
دانشگاه شیکاگو یک دانشگاه تحقیقاتی خصوصی در شیکاگو ایلینویز است. انجمن آموزشی باپتیست آمریکا، چهار سال پس از تعطیلی مدرسه دیگری با همین نام به علت مشکلات مالی، این دانشگاه را در سال ۱۸۹۰ تاسیس کرد. با پشتیبانی مالی از جانب جان راکفلر و زمین اهدایی مارشال فیلد، دانشگاه شیکاگو کار خود را در سال ۱۸۹۲ آغاز کرد. نخستین راکتور هستهای دنیا توسط گروه فیزیک دانشگاه شیکاگو ساخته شد. همچنین این دانشگاه دارای بزرگترین انتشارات دانشگاهی آمریکا است. ۸۷ برنده جایزه نوبل از این دانشگاه بودهاند.
۷. دانشگاه جان هاپکینز (۵۷,۸۲۰ دلار)
دانشگاه جان هاپکینز یک دانشگاه خصوصی و غیر انتفاعی در بالتیمور است. این دانشگاه در سال ۱۸۷۵، یعنی سه سال پس از مرگ کارآفرین معروف «جان هاپکینز» تاسیس و حدود ۷ میلیون دلار برای ساخت آن هزینه شد. گروه علوم طبیعی دانشگاه بسیار شناخته شده است. به علاوه، به مدت ۳۱ سال، دانشگاه جان هاپکینز به عنوان مدرسه برتر در زمینه علوم، تحقیقات پزشکی و توسعه مهندسی شناخته میشد.
۸. مدرسه جدید طراحی پارسونز (۵۷,۹۱۰ دلار)
مدرسه جدید طراحی پارسونز یک کالج خصوصی هنر و طراحی واقع در نیویورک و یکی از معتبرترین دانشگاههای هنر و طراحی در جهان است. ویلیام مریت چیس، نقاش امپرسیونیست، این کالج را در سال ۱۸۹۶ تأسیس کرد. به همین دلیل است که در ابتدا این مدرسه چیس (Chase) نامیده شد. همچنین این مدرسه با نامهایی چون دانشکده هنر نیویورک، دانشکده هنرهای زیبا و کاربردی نیویورک و دانشکده طراحی پارسونز شناخته میشد. در سال ۱۹۷۰، مدرسه پارسونز به مدرسه جدید تحقیقات اجتماعی پیوست.
۷. کالج دارتموث (۵۷,۹۹۶ دلار)
کالج دارتموث یک دانشگاه تحقیقاتی خصوصی در نیوهمپشایر است. این کالج عضو لیگ دانشگاههای آیوی است و یکی از نه کالج کلونیال است که قبل از انقلاب آمریکا تاسیس شده است. الیزر ویلاک (Eleazar Wheelock) مدرسه را در سال ۱۷۶۹ افتتاح کرد. این کالج کوچکترین مدرسه در میان مدارس لیگ آیوی است و تا به حال سه جایزه نوبل به دانشجویان این کالج تعلق گرفته است.
۶. دانشگاه کلرمونت (۵۸,۰۶۵ دلار)
کلارمانت مککنا یک کالج تخصصی لیبرال در کالرمانت کالیفرنیا است. در سال ۱۹۴۶ بود که به عنوان کالج مردان کلارمانت تاسیس شد، اما از سال ۱۹۷۶ شروع به پذیرش دانشجویان زن کرد. در سال ۱۹۸۱، نام دونالد مککنا (یکی از موسسان) به نام دانشگاه اضافه شد. این کالج به خاطر فرایند پذیرش بسیار سختگیرانه خود شهرت دارد و دارای یکی از پایینترین نرخهای پذیرش دانشجو در کل کشور است.
۴. دانشگاه وسلین (۵۸,۵۰۲ دلار)
دانشگاه وسلین (Wesleyan) یک کالج هنر خصوصی آزاد است که در میدلتاون کنتیکت واقع شده است. این مدرسه پس از جان وسلی، بنیانگذار روش متدیست نامگذاری و توسط کلیسای اسقفی متدیست در سال ۱۸۳۱ تأسیس شد. دانشگاه وسلین بر آموزههای سطح کارشناسی در حوزهی هنر و علوم تأکید دارد و دومین کالج صنعتی لیبرال در آمریکا از نظر تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی است که وارد مقطع دکتری میشوند.
۳. دانشگاه کلمبیا (۵۸,۷۴۲ دلار)
نام کامل دانشگاه کلمبیا «دانشگاه کلمبیا واقع در شهر نیویورک» است، اما عموما به عنوان دانشگاه کلمبیا شناخته میشود. این دانشگاه یکی از نه نهاد اصلی کالجهای ایالتی و از قدیمیترین موسسات آموزش عالی ایالت است. در سال ۱۷۵۴ به عنوان کالج پادشاهی به دنبال منشور سلطنتی تاسیس شد. اما در سال ۱۷۸۴ به عنوان کالج کلمبیا تغییر نام یافت و در سال ۱۷۸۷ منشور جدیدی برای آن نوشته شد. ۹۸ برنده جایزه نوبل از فارغالتحصیلان این دانشگاه هستند و مدیر مسئول جایزه پولیتزر است. دانشگاه کلمبیا اولین مدرسه آمریکایی بود که مدرک پزشکی اهدا کرد و چندین دانشجوی برجسته، از جمله ۲۹ سرپرست دولتی در این دانشگاه تحصیل کردهاند. از فارغالتحصیلان مشهور دانشگاه میتوان به نامهایی چون باراک اوباما، جیک جیلنهل، کیتی هولمز و الیشیا کیز اشاره کرد.
۲. کالج هاروی (۵۸,۹۱۳ دلار)
کالج هاروی یک کالج تخصصی لیبرال است که در سال ۱۹۵۵ از طریق کمکهای خانواده و دوستان هاروی متد تاسیس شد. این مدرسه در کالرمانت کالیفرنیا قرار گرفته و بخشی از کالجهای کالرمانت است. هاروی بر آموزش ویژه در علوم عمومی تأکید دارد و به نحوی مساوی بر روی تحقیقات و آموزش توجه دارد. فارغالتحصیلان این کالج از پردرآمدترین فارغالتحصیلان دانشگاهی در آمریکا محسوب میشود.
۱. دانشگاه نیویورک (۵۹,۳۳۷ دلار)
دانشگاه نیویورک یک دانشگاه تحقیقاتی خصوصی است که در گرینویچ ویلج در محله نیوهمشایر منهتن قرار دارد. این دانشگاه در سال ۱۸۳۱ به عنوان دانشگاه شهر نیویورک تاسیس شد. در سال ۱۸۹۶، به طور رسمی به عنوان دانشگاه نیویورک تغییر نام داد. این دانشگاه یکی از پرجستجوترین دانشگاهها در سطح اینترنت توسط دانشجویان بینالمللی است. دانشگاه نیویورک بیش از هر دانشگاه دیگر در آمریکا، به تبادل دانشجو در دورههای مختلف با دانشگاههای خارجی میپردازد. این دانشگاه، فارغالتحصیلان برجستهای چون مارتین اسکورسیزی، آنجلینا جولی، وودی الن، عزیز انصاری، ان هاتوی و بسیاری دیگر را پرورش داده است. برندگان ۳۶ جایزه نوبل و ۱۶ جایزه پولیتزر از دانشجویان این دانشگاه بودهاند.
.: Weblog Themes By Pichak :.