ایده بکارگیری قایق های تندرو به همراه تسلیحات سبک و نیمه سنگین، از دل احتیاجات جنگ و از ذهن خلاق نیروهای بومی و با اتکا به توان فنی موجود بیرون آمد. هر چند در آن زمان قایق های تندرو فاقد تجهیزات پیشرفته ارتباطی، ناوبری و تسلیحات قابل توجه بودند، اما نتیجه مؤثر عملکرد آنها، باعث حفظ این رده از شناورها و توسعه مدل های موجود و تلاش برای خریداری، طراحی و ساخت نمونه های جدید شد و امروز، ترکیبی از شناورهای تندروی مختلف با گستره متنوعی از تجهیزات در حال پاسداری در آب های خلیج همیشه فارس هستند.

جالب است بدانید در اوایل سال ۱۳۶۶ ، تعداد ۸۵ ناو و شناور آمریکایی در جنگ با ایران عمل می کرد در حالیکه تا پیش از این سال حدود ۱۰ فروند بود و در این مقطع حساس مسئولیت به سپاه واگذار شد تا در این منطقه به اقدامات متقابل و دفاع دست بزند و شکل گیری نیروی دریایی سپاه با حضور آمریکایی ها همزمان شد. هر چند مقدمات تشکیل این نیرو از سالهای قبل کلید خورده بود. تصویر زیر از گنجینه غنی خاطرات سردار یحیی رحیم صفوی مربوط به سال ۱۳۶۲ است که قایق تندرو سوئدی ساخت شرکت باگهامر خریداری شده برای سپاه را نشان می دهد. روی این قایق یک رادار جستجوی سطحی و پرتابگر ۷ فروندی راکت هایدار-۷۰ که قاعدتاً در آن زمان از هوانیروز ارتش تهیه گشته است نصب شده. بعدها روی همین شناور، سلاح مؤثرتر راکت ۱۲ لوله ۱۰۷ میلیمتری به کار گرفته شد.

با توجه به اینکه تجهیزات دریایی ایران پیش از انقلاب همگی غربی بوده و هیچ گونه ارتقاء بومی سامانه ای نداشتند، سطح توانمندی و نقاط ضعف آنها کاملاً برای دشمن شناخته شده بود. بنابراین نیاز بود تا با وسائل متفاوتی و روش بومی با دشمن مقابله شود. بدین ترتیب با استفاده از قایق های تندرو که کار جدی روی آنها از سال ۱۳۶۵ با شناورهایی در حدود سرعت ۲۰ نات معادل ۳۷ کیلومتر بر ساعت آغاز شده بود، در سال ۶۶ اقدامات متقابل علیه آمریکایی ها آغاز شد.

در آن زمان قایق های تندرو که شاید معروفترین آنها قایق های «عاشورا» باشند، تنها به مین های دریایی، پرتابگرهای راکت ۱۲ تایی ۱۰۷ میلیمتری با حداکثر برد ۸.۵ کیلومتر و تیربارهای ۱۲.۷ میلیمتری مجهز بودند و راکت انداز آر پی چی و یا موشک های دوش پرتاب سطح به هوا نیز در آنها مشاهده می شد. البته در آن دوران برای کاهش خطای شلیک، راکت ها از فاصله نزدیک به سمت کشتی های دشمن شلیک می شدند.

از اسفند ماه ۶۵ تا پایان جنگ حدود ۱۰۰ عملیات مقابله به مثل اجرا شد. در ابتدا به ازای هر ۶ کشتی مورد تهاجم ایرانی، یک کشتی دشمن مورد تهاجم قرار می گرفت، در سال ۶۶ این نسبت یک به یک شد و در سال ۶۷ به ازای هر دو کشتی ایرانی به سه کشتی دشمن حمله می شد. در تمام این مدت آمریکایی ها با بیش از ۸۰ کشتی و حدود ۵۰۰ هواپیمای نظامی در منطقه، موفق به توقف این عملیات های قایق های تندرو نشدند. بدین ترتیب بود که استفاده از قایق های تندرو به عنوان دکترین عملیاتی بسیار کارآمد،‌ مؤثر و کم‌هزینه در نبردهای دریایی مطرح و تثبیت گردید. در واقع قایق‌های تندرو به قدری موفق بودند که شکل گیری نیروی دریایی سپاه بر اساس آنها صورت گرفت و این موفقیت همچنین باعث تحول در دکترین‌ حوزه‌های مختلف شد. در سال های پس از جنگ و در دهه ۱۳۸۰، شناورهای پرسرعت سپاه، به اژدر و موشک کروز نیز مجهز شدند که تا پیش از آن در دنیا سابقه نداشته است.

رکوردشکنی جهانی سپاه در ساخت قایق های تندرو

توسعه توانایی شناورهای تندرو بر مبنای توان بومی ادامه یافته و امروز علاوه بر شبیه‌سازی، طراحی و ساخت و آزمایش و تولید انبوه سازه، بدنه، تجهیزات ناوبری و مخابراتی و تسلیحات راکتی و موشکی، اجزاء پیچیده مکانیکی نظیر گیربکس های خاص دریایی و موتورهای دیزل نیز در داخل تولید شده اند. همچنین موتور دوگانه سوز ملی دیزل سنگین دی-۸۷ که توان آن ۱۰۰۰ کیلووات معادل حدود ۱۳۵۰ اسب بخار است مراحل تولید اولیه خود را می گذراند.

در آخرین نمونه های شناورهای تندور سپاه، شناور سرعت ۸۰ نات معادل ۱۴۸ کیلومتر بر ساعت که در زمستان ۱۳۹۴ مراحل آزمایش خود را پشت سر گذاشت، بنا بر مصاحبه های فرمانده نیروی دریایی سپاه در سال ۱۳۹۵ وارد مرحله تولید شده تا به طور گسترده وارد خدمت عملیاتی شود. این شناور به موشک کروز با برد ۱۰۰ کیلومتر مجهز است. پیش از این موشک های کروز ضد کشتی کوثر و ظفر با برد ۲۵ و نصر با برد ۳۵ کیلومتر در شناورهای تندرو و موشک های قادر و قدیر با بردهای ۲۲۰ و ۳۰۰ کیلومتر در ناوچه های رده قدر نیروی دریایی سپاه عملیاتی شده بودند. با توجه به تحویل انبوه موشک های نصیر در اردیبهشت ۱۳۹۶ که بر مبنای موشک نصر توسعه یافته است، احتمالاً منظور از موشک کروز برد ۱۰۰ کیلومتر همان موشک جدید و پیشرفته نصیر مجهز به موتور جت ولی در ابعاد مشابه موشک نصر است.

به علاوه نیروی دریایی سپاه آزمایش های اولیه شناورهای تندرو با سرعت ۱۱۰ نات معادل ۲۰۴ کیلومتر بر ساعت را نیز انجام داده و این رده از شناورهای پرسرعت را نیز در دست توسعه دارد. این سرعت بالغ بر ۳ برابر سرعت ناوهای آمریکایی و بیش از ۲ برابر سرعت شناورهای تندروی سایر ارتش های جهان است.

امروزه کار به اینجا رسیده است که تنها کشوری که با شناور تندرو، آمریکایی‌ها را مجبور به اظهار ناتوانی کرده ایران است. این امر در شبیه‌سازی‌های رزمی نیروی دریایی آمریکا (همچون میلینیوم چلنج) چندین بار به اثبات رسیده و هم نتایج آن و هم اظهار نظر فرماندهان مختلف ارتش آمریکا در مورد شناورهای پرسرعت نیروی دریایی سپاه در منابع آنها به راحتی قابل دستیابی است. از این رو وقتی آمریکایی ها نتوانستند راهی مقابله پیدا کنند تصمیم به تغییر استراتژی دریایی آمریکا گرفتند. یعنی رزمندگان خلاق ایرانی، دشمن خود را مجبور به تغییر در محاسبات خود کردند. در مواردی نیز آمریکایی ها موفق به ساخت قایق های تندرو شدند که علاوه بر اینکه سرعت آن به مراتب کمتر از قایق های ایرانی شد، فاقد موشک و سایر تسلیحات مهم بود و حدود ۶۰ میلیارد تومان در هر نمونه، قیمت داشت!

حالا کار به اینجا رسیده است که صاحبان تاریخی قدرت دریایی، از ایده های عملیاتی شده نیروی دریایی سپاه الگو گرفته و مشابه آن را برای حوزه دریایی خود تکرار می کنند. شاید نمونه ای از این دست که بیش از بقیه جالب به نظر می رسد، استفاده از شناور بلیدرانر در امور نظامی توسط انگلیس است.

بلیدرانر در خدمت نیروهای مسلح ایران

شناور بلیدرانر، یکی از پرماجراترین ادواتی است که در سال های گذشته، نمونه بومی شده آن به سازمان رزم نیروهای مسلح کشور وارد شده است. این شناور در اصل به عنوان یک قایق تندروی مسابقه ای طراحی شده بود و رکوردار سرعت در قایق های کلاس وزنی خود و سریعترین آنها است و پس اینکه مورد توجه فرماندهان نظامی سپاه قرار گرفته و از فروش رسمی آن به ایران ممانعت به عمل آمد تلاش ها برای خرید آن از مسیر خاص و بدون اطلاع دشمنان آغاز شد.

در اوائل سال ۱۳۸۸ پس از خریداری موفق، این قایق از طریق یک واسطه در آفریقای جنوبی به کشتی حامل به مقصد ایران تحویل داده شد. هر چند نیروهای امنیتی آمریکا دیر از این ماجرا مطلع شدند اما با اطلاع دادن به نیروی دریایی این کشور، موجبات تعقیب این کشتی توسط یک ناو جنگی در اقیانوس هند را فراهم کردند. این ناو جنگی با حرکت در فاصله نزدیک و حتی تا ۵۰۰ متری، قصد ممانعت از ورود این کشتی به آب های ایران را داشت که با عزیمت یگان اسکورت نیروی دریایی سپاه و رسیدن به فاصله حدود ۶۵ کیلومتری کشتی، مجبور به ترک منطقه شد. بدین ترتیب تحریم های یکجانبه آمریکا در این خصوص علی رغم روی آوردن به نیروی نظامی، بی اثر شد.

پیش از این، بلیدرانر در خارج، تنها در مسابقات قایقرانی شرکت می کرداما متخصصان صنایع دریایی کشورمان، آن را به شناوری با قابلیت حمل راکت اندازهای دریایی ۱۰۷ میلیمتری ۱۱ لوله ای پایدار شده، رادار جستجوی دریایی با برد حدود ۳۰ کیلومتر و تیربار ۱۲.۷ میلیمتری تبدیل کرده و سپس به پرتابگرهای موشک و اژدر نیز تجهیز شده و به طور گسترده در خدمت واحدهای عملیاتی در تمام آب های جنوبی ایران قرار می گیرد. بیشینه سرعت این قایق بیشتر از ۷۰ نات معادل ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت است و در نمونه تولید شده آن، سراج-۱ نامیده شد.

شناور سراج-۱، شناور تندروی تهاجمی راکت‌انداز و متناسب با مناطق آب و هوای گرمسیری است. جنس بدنه این شناور فایبرگلاس و مجهز به امکانات بومی مخابراتی و ناوبری الکترونیکی است. طراحی کابین در این شناور به گونه‌ای است که در سرعت بالا در داخل کابین، تغییرات ارتفاعی ناشی از حرکت بر روی آب و صدای چندانی احساس نمی‌شود. همچنین در شرایط طوفانی دریا سرنشینان آن شدت امواج را احساس نخواهند کرد.

پس از مشاهده عملکرد بالای این شناور در سال های اخیر، پلیس انگلیس به عنوان کشور سازنده این قایق تندرو، به فکر افتاد تا از آن هم به صورت سرنشین دار و هم به صورت بدون سرنشین برای امور گشت پرسرعت و اعمال قانون در شهر لندن استفاده کند. این نمونه به رادارهای جستجوی سطحی و دوربین های پایدار شده مجهز شده است.

بلیدرانر مجهز به دوربین های نظارتی

شناورهای تندروی بدون سرنشین نیز بیش از یک دهه است که در نیروی دریایی سپاه عملیاتی شده و نمونه مشهور آنها، شناور یامهدی مجهز به رادار و راکت های سنگین فلق است که می تواند با سرعت ۵۰ نات معادل ۹۳ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. این شناور قابلیت استفاده به صورت انتحاری را نیز دارد؛ عملکردی که یک نمونه مشابه انجام شده آن در بهمن سال ۱۳۹۵ توسط شناورهای ساده رزمندگان یمنی در مقابل ناوشکن های رژیم سعودی، سبب خسارات بسیاری به ناو گرانقیمت آنها شد.

امروزه هزاران فروند شناور تندرو نیروی دریایی سپاه که مجهز به ادوات راداری و الکترونیکی بومی پیشرفته و طیف گسترده ای از تسلیحات راکتی و موشکی شده اند در شهرهای زیرزمینی ۲۵ ساله نیروی دریایی سپاه در کنار شهرهای زیرزمینی موشک های ضدکشتی این نیرو آماده حراست از انقلاب و میهن اسلامی ایران در برابر حماقت های احتمالی دشمنان همیشگی این مرز و بوم هستند که قطعا دهه های فراوانی طول می کشد تا دشمنان بتوانند روش های مقابله با آنرا کشف کرده یا نهایتا بتوانند نمونه های ساده تری از آنرا بسازند؛ تا آن زمان برگ های برنده زیادی وجود دارد که توسط پاسداران انقلاب، روی میز قرار خواهد گرفت.

گذرنامه یا پاسپورت یکی از مدارک شناسایی رسمی در سطح بین‌المللی است که از طریق آن، یک دولت از دولت‌های دیگر درخواست می‌کند تا اجازه ورود یا گذر از خاکشان را به شهروندانش بدهند. البته گذرنامه‌ها در صورت داشتن روادید، که به صورت برچسبی مهرخورده به یکی از صفحه‌های خالی گذرنامه چسبانده می‌شود، برای مسافرت خارجی معتبر می‌شوند. علاوه بر این، گذرنامه به عنوان اوراق هویتی معتبر می‌تواند در انجام امور اداری و بانکی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

تاریخچه گذرنامه

اولین گذرنامه ثبت شده در تاریخ مربوط به ۴۵۰ سال پیش از میلاد مسیح و در کتاب مقدس یهودیان است. بنا بر عهد عتیق (تورات) نحمیا از یهودیان شناخته شده، که در کاخ شوش مباشر اردشیر یکم هخامنشی بود، برای سفر به یهودیه از اردشیر یکم نامه‌ای دریافت می‌کند تا تضمینی برای به سلامت عبور کردن از اراضی تحت سلطه دیگر فرمانروایان باشد.

تصویری از یک گذرنامه ایرانی قدیمی

اما گذرنامه به معنای امروزی آن، در اواخر قرن نوزدهم میلادی به وجود آمد؛ تعدادی از کشورها از جمله امپراطوری بریتانیا برای تسهیل سفر شهروندان خود در قلمروشان، گذرنامه‌ای ایجاد کردند که تنها یک برگ داشت.

نوشته صفحه آخر گذرنامه آمریکایی

ابن روند ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۹۲۰ میلادی نخستین پیمان‌نامه جهانی در رابطه با استفاده از گذرنامه در سطح بین المللی مورد توافق اعضای جامعه ملل قرار گرفت و طبق مصوبه قرار بر این شد تا اطلاعات تمام گذرنامه‌ها به زبان فرانسوی (که زبان دیپلماتیک آن دوره بود) ثبت شود.

امروزه، تمام گذرنامه‌ها علاوه بر زبان رسمی کشور مرجع صدور به صورت PASSPORT، PASSEPORT یا PASAPORTE روی جلد آن‌ها نامگذاری می‌شوند و اطلاعات داخل آن‌ها نیز غیر از زبان محلی، حداقل باید به یکی از زبان‌های انگلیسی، فرانسوی یا اسپانیایی درج شده باشد.

گذرنامه در ایران

در ایران نیز افرادی که قصد خروج از کشور را دارند،‌ باید گذرنامه داشته باشند. براساس قانون، گذرنامه سندی است که از طرف ماموران صلاحیت‌دار دولت، برای مسافرت اتباع ایرانی به خارج و اقامت در خارج صادر می‌شود.

در ماده دوم از فصل اول کلیات قانون گذرنامه آمده است که تمام اتباع ایرانی برای خروج یا اقامت در خارج از کشور باید گذرنامه دریافت کنند و صدور گذرنامه نیز منوط به ارائه اسنادی است که هویت و تابعیت ایرانی تقاضاکننده را ثابت کند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که براساس قانون، خروج افراد ایرانی از کشور بدون گذرنامه غیرقانونی است. مطابق قانون گذرنامه، پلیس گذرنامه ، یکی از پلیس های تخصصی تابع پلیس اطلاعات و امنیت عمومی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است که به موجب قانون و تقسیم کار ملی، به نیابت از وزارت امور خارجه، وظیفه تائید صلاحیت اتباع دولت جمهوری اسلامی ایران را برای ورود و خروج به کشور و صدور گذرنامه برعهده دارد. 

همچنین در قانون گذرنامه مصوب ۱۳۵۱/۱۲/۱۰ مجلس شورای ملی ،درمواد ۵ و ۱۴ آمده است : 

بازرسی گذرنامه و مدارک مسافرت و رسیدگی به آنها در مرز، با شهربانی کل کشور و در نقاطی که شهربانی نباشد به عهده ژاندارمری کل‌کشور است. ماموران مربوط مکلف هستند تا از ورود افرادی که فاقد گذرنامه یا مدارک لازم برای ورود به ایران باشند ، جلوگیری کنند.

انواع گذرنامه ایرانی

طبق قانون سه نوع گذرنامه در ایران وجود دارد:

گذرنامه عادی (توریستی)

گذرنامه‌ای که به شهروندان هر کشور اعطا می‌شود. با استفاده از این گذرنامه می‌توان برای مقاصد گردشگری، تحصیل و تجارت به خارج از کشور مسافرت کرد.

گذرنامه دیپلماتیک

 این نوع گذرنامه به دیپلمات‌ها و مقام‌های سطح بالای سیاسی اعطا می‌شود. گاهی اوقات سیاست‌های صدور ویزا برای دارندگان این نوع از گذرنامه با افراد عادی متفاوت است.

گذرنامه خدمت

این گذرنامه برای کارمندان دولت به منظور سفرهای کاری‌شان در نظر گرفته شده‌ است. قوانین مربوط به آن‌ها همانند گذرنامه‌های دیپلماتیک است.

طبق ماده ۱۴ قانون گذرنامه، صدور گذرنامه عادی در ایران به عهده شهربانی کل کشور و در خارج از ایران نیز ماموران کنسولی یا سیاسی‌ عهده‌دار امور کنسولی خواهند بود. 

افرادی که نمی‌توانند گذرنامه بگیرند

افرادی که قصد خروج از کشور و دریافت گذرنامه را دارند باید توجه داشته باشند که همه افراد جامعه نمی‌توانند گذرنامه دریافت کنند. برای مثال، گروه‌های زیر اجازه دریافت گذرنامه را ندارند:

• افرادی که براساس اعلام کتبی مقامات قضایی حق خروج از کشور را ندارند.
• افرادی که در خارج از ایران دارای سوءپیشینه باشند.
• فرد یا افرادی که سفر آن‌ها به خارج از کشور بنا به تشخیص مقامات قضایی مخالف مصالح جمهوری اسلامی باشد. 
• افرادی که به طور قطعی دارای بدهی مالیاتی و اجرای دادگستری و ثبت اسناد باشند.

اشخاصی که می‌توانند گذرنامه بگیرند

کلیه شهروندان دارای سن قانونی که منع قانونی ندارند و نیز کودکانی که زیر ۱۸ سال یا تحت ولایت یا قیومت هستند، با اجازه ولی می‌توانند گذرنامه دریافت کنند. مشمولان وظیفه (سربازی) نیز تنها با دریافت مجوز کتبی از اداره وظیفه عمومی می‌توانند پاسپورت بگیرند. بانوان متاهل نیز برای دریافت گذرنامه باید موافقت کتبی همسر یا در موارد اضطراری، اجازه دادستان شهرستانی که در آن درخواست گذرنامه داده‌اند، ارائه دهند.

البته باید به این نکته نیز توجه داشت که افرادی که توانسته‌اند با صدور اجازه توسط سازمان یا فردی گذرنامه بگیرند، اگر فرد یا سازمان از اجازه‌اش عدول (خودداری) کند، در این صورت وی نمی‌تواند از کشور خارج شود و تا زمان از بین رفتن مانع، گذرنامه وی ضبط می‌شود.

همراهان

گذرنامه‌ها اغلب برای هر فردی به صورت مجزا صادر می‌شوند، اما افراد زیر ۱۸ سال به عنوان همراه در گذرنامه یکی از اقوام (اقوامی که در قانون اجازه این کار را داشته باشند) ثبت می‌شوند. اعضای خانواده‌ای هم که بخواهند گذرنامه‌شان را با یکدیگر بگیرند، می‌توانند چنین کاری را انجام دهند و در این صورت نام زن و اولاد کمتر از ۱۸ سال به عنوان همراه ثبت می‌شود.

نام نوزادانی هم که از بانوان ایرانی مقیم خارج در زمان توقف مادر در ایران متولد شوند، در گذرنامه مادر ثبت می‌شود و البته در این مورد نیازی هم به اجازه پدر وجود ندارد. همچنین زمانی که خارج از ایران، شوهر ایرانی در محل تولد نوزاد حاضر نباشد، باز هم نام نوزاد به عنوان همراه در گذرنامه مادر ثبت می‌شود.

اعتبار گذرنامه

گذرنامه نیز همانند بسیاری از مدارک شناسایی دارای مدت اعتبار است. در ایران براساس قانون، گذرنامه‌های جدید از تاریخ صدور ۵ سال اعتبار دارند که فقط برای پنج سال دیگر می‌توان آن‌ها را تمدید کرد. افرادی که گذرنامه دارند، می‌توانند از آن برای سفر به کلیه کشور‌ها استفاده کنند. اما ممکن است در مواردی دولت سفر به کشوری خاص را ممنوع یا محدود کند که در این صورت باید براساس قانون عمل شود و ممکن است امکان سفر به آن کشور وجود نداشته باشد.

هزینه صدور گذرنامه

افرادی که قصد دریافت گذرنامه را دارند باید همانند سایر امور، مراحل اداری را پشت سر بگذارند. البته دریافت گذرنامه چندان کار دشواری نیست و می‌توانید با مراجعه به دفاتر پلیس+۱۰ یا همان خدمات الکترونیک انتظامی این کار را انجام دهید.

در ابتدا، باید با پرداخت مبلغ هزار تومان (۱۰,۰۰۰ ریال) فرم و شناسه گذرنامه را از دفتر پلیس+۱۰ دریافت کنید. بعد از انجام این کار باید دو فیش بانکی را به مبلغ‌های ۳۷,۵۰۰ ریال و ۷۵۰,۰۰۰ ریال به حساب شهرداری و نیروی انتظامی واریز کنید. واریز از طریق اینترنت، عابربانک و فیش واریزی بانک به هیچ عنوان قابل قبول نیست و فقط از طریق دستگاه کارتخوان (POS) مستقر در دفاتر انجام می‌شود.

البته هزینه درخواست صدور گذرنامه با احتساب هزینه پستی در دفاتر الکترونیک انتظامی مبلغ ۳۲۴,۰۰۰ ریال است که از طریق دستگاه‌های کارت خوان موجود در دفاتر دریافت می‌شود.

مدارک لازم برای صدور گذرنامه

کلیه متقاضیان برای دریافت گذرنامه باید مدارک زیر را به همراه داشته باشند و البته باید توجه داشت که حضور فرد متقاضی گذرنامه (در همه رده‌های سنی) در دفتر پلیس+ ۱۰ ضروری است:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی با تائیدیه ثبت احوال برای کلیه متقاضیان
• ارائه اصل آخرين گذرنامه (در صورت معتبر بودن)
• یک قطعه عکس  ۴*۶ رنگی و جدید با زمینه سفید با در نظر داشتن شرایط زیر:
  ۱) ۶ ماه از زمانی که تصویر ثبت شده، نگذشته باشد
  ۲) آقایان باید بدون کلاه و عینک عکس بگیرند و در تصویر نباید آرایش مو و محاسن داشته باشند یا از زیورآلات استفاده کنند. همچنین رنگ لباس با زمینه نباید یکسان باشد (نباید لباس سفید رنگ باشد).
  ۳) بانوان باید با حجاب کامل و بدون آرایش عکس بگیرند و باید گردی صورتشان معلوم باشد
  ۴) دخترانی که بیش از ۶ سال سن دارند، باید عکسشان با حجاب کامل باشد
• اجازه محضری برای افراد زیر ۱۸ سال از سوی پدر یا قیم قانونی
• افرادی که سن بالای ۱۵ سال دارند باید شناسنامه عکس‌دار ارائه دهند
• افرادی که سن کمتر از ۱۵ سال دارند باید گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه یا گذرنامه عکس‌دار ارائه دهند
• افراد زیر ۶ سال باید به همراه ۱ قطعه عکس در دفتر پلیس+۱۰ حاضر شوند
• بازنشستگان نظامی که ۵ سال از زمان بازنشسته شدن‌شان نگذشته، باید از حفاظت یگان مربوطه نامه‌ای را ارائه دهند
• نظامیان شاغلی که قصد دریافت گذرنامه دارند باید نامه حفاظت یگانشان را ابتدا در دبیرخانه اداره گذرنامه ثبت کنند و سپس به دفاتر خدمات الکترونیک نظامی ارائه دهند

مدارک اختصاصی آقایان

• ارائه اصل و کپی کارت هوشمند پایان خدمت یا معافیت یا موافقت‌نامه سازمان وظیفه عمومی برای مشمولین

نکته: همان‌طور که گفته شد آقایان باید کارت پایان خدمات یا معافیت‌شان به صورت هوشمند باشد و افرادی هم که درخواست کارت هوشمند کرده باشند بعد از گذشت ۲۴ ساعت از زمان ثبت درخواست، می‌توانند با در دست داشتن برگ ثبت درخواست، به مراحل مربوط به گذرنامه اقدام کنند.

• نیازی به ارائه کارت پایان خدمت برای آقایانی که سنشان بیشتر از ۵۰ سال است، وجود ندارد.
• دانشجویان و دانش‌آموزان باید نامه‌ای را از محل تحصیل‌شان دریافت و به سازمان وظیفه عمومی تحویل دهند.

مدارک اختصاصی بانوان

اجازه محضری همسر بانوان متاهل الزامی است و بندی جداگانه در فرم درخواست به همین منظور درج شده است. البته در خصوص بانوان مقیم خارج نیازی به اجازه محضری همسر وجود ندارد. بانوانی که همسرشان فوت شده باید اصل گواهی فوت یا اصل شناسنامه باطل شده را ارائه کنند و برای خانم‌های مطلقه نیز ارائه اصل طلاق‌نامه اجباری است.

توجه داشته باشید افرادی که در خارج از کشور متولد شده‌اند، باید مدرک نحوه ورودشان را نیز برای دریافت گذرنامه ارائه کنند. افرادی هم که می‌خواهند گذرنامه‌شان را که بیش از یک سال اعتبار دارد، ابطال کنند، دریافت نامه از اداره گذرنامه برایشان الزامی است.

باید توجه داشت که به طور معمول، زمان گرفتن یا تمدید گذرنامه حدود ۱ تا ۲ هفته است. اما اگر نیاز سریع‌تری به گذرنامه دارید، می‌توانید از طریق دفاتر پلیس+۱۰ ثبت درخواست را انجام دهید و با در دست داشتن مدارک، به اداره کل گذرنامه استان مراجعه کنید.

تمدید گذرنامه

گذرنامه‌های عادی در ایران ۵ سال اعتبار دارند که می‌توان آن‌ها را برای یک بار دیگر به مدت ۵ سال تمدید کرد. باید توجه داشت که برای تمدید گذرنامه نیز باید مدارک فوق را همراه داشته باشید.

گذرنامه‌های مفقود و مخدوش شده

افرادی که گذرنامه‌شان را گم کرده باشند، باید برای پیگیری مراتب قانونی به دفاتر پلیس+۱۰ مراجعه کنند. شهروندان تهرانی نیز برای اعلام فقدان گذرنامه باید به اداره گذرنامه واحد غرب تهران واقع در یافت‌آباد مراجعه کنند.

نکته: گذرنامه‌ای که فاقد اعتبار باشد، در صورت گم شدن نیازی به اعلام فقدان ندارد.

مشمولین خدمت وظیفه عمومی

مشمولین وظیفه عمومی نسبت به افرادی که پایان خدمت یا کارت معافیت دارند باید مراحل بیشتری را برای دریافت گذرنامه (آن هم با شرایط خاص) سپری کنند. افرادی ذکوری که سن آن‌ها ۱۸ سال تمام باشد، مشمول خدمت وظیفه به حساب می‌آیند. در این رابطه، عده‌ای به دلایل مختلف کارت معافیت دریافت می‌کنند؛ ولی سایر افراد از نظر قانونی مشمول به حساب آمده و برای خروج از کشور باید مواردی را پشت سر بگذارند.

مشمولان می‌توانند از طریق سفر‌های علمی، زیارتی، سیاحتی، ورزشی، مطالعاتی، کاری–ماموریتی و دوره‌های مشترک از کشور خارج شوند و البته این کار نیز نیازمند اقداماتی است. این افراد برای خروج از کشور براساس سفری که قصد انجام آن را دارند، باید مبلغی را به عنوان وثیقه به بانک بسپارند. این میزان برای سفر‌های علمی ۸ میلیون تومان پول نقد یا ضمانت نامه بانکی است. مشمولین در سفر‌های سیاحتی باید ۱۵ میلیون تومان پول (یا ضمانت) ‌به عنوان وثیقه قرار دهند و این مبلغ در سفر‌های زیارتی به عراق و عربستان نیز این میزان ۳ میلیون ریال وجه نقد است. اما مشمولانی که قصد خروج از کشور را به دلیل سفر دوره‌های مشترک دارند، باید ۱۵ میلیون تومان وجه نقد به عنوان وثیقه نزد بانک قرار دهند.

اما باید بدین نکته نیز توجه داشت که مشمولان برای خروج از کشور نباید غیبت داشته باشند. دانشجویان مشمولی که مایل به دریافت گذرنامه برای سفر مطالعاتی هستند، در مقطع کارشناسی ارشد می‌توانند ۶ ماه و در مقطع دکتری ۱۲ ماه خارج از کشور باشند.

مشمولان بعد از ورود به کشور نیز برای دریافت مبلغ وثیقه باید خودشان در محل وظیفه عمومی حضور داشته باشند.

دنیل دیارکو اسلایدر دوربینی ساخته است که ادعا می‌کند سریع‌ترین اسلایدر جهان است. این اسلایدر یک و نیم متر را در پانزده صدم ثانیه طی می‌کند. مسلما این سرعت بسیار زیادی است. ویدیوی معرفی سه دقیقه‌ای او را تماشا کنید.

هرچند این اسلایدر از آن دسته از سازه‌هایی است که فرد برای اثبات توانایی‌هایش می‌سازد؛ اما برای دیاکو کاربردهای واقعی نیز دارد. به‌عنوان فیلم‌بردار صحنه‌های اکشن، او برای خلق تصاویر آهسته یا اسلوموشن از صحنه‌های اکشن با استفاده از یک دوربین، نیاز به ساخت چنین اسلایدری داشت.

این اسلایدر برای استفاده با دوربین‌های کوچکی مانند GoPro Hero6 یا آیفون طراحی شده است. در حال حاضر نمونه‌ی اولیه‌ی آن آماده است؛ اما دیارکو امیدوار است در آینده آن را بهبود ببخشد.

فعلا فقط می‌شود از این اسلایدر برای فیلم‌برداری از توپ‌های آتشین، پرش‌های آزاد یا جست و خیز استفاده کرد.

لرزشی که در اولین ویدیو در برخی کلیپ‌ها مشاهده می‌کنید به این دلیل است که دیارکو از سرسه‌پایه‌ی توپی به جای سرسه‌پایه‌ی متحرک برای فیلم‌برداری استفاده کرده است.

در فرآیند ساخت خمیر دندان مواد مختلفی به کار برده می‌شوند؛ از جمله مواد شیرین‌کننده‌ای چون ساخارین و مواد جاذب رطوبت نظیر گلیسرول برای جلوگیری از خشکیدگی. در کنار این مواد، مواد مهم‌تر و اساسی‌تری نیز مثل فلوراید برای تقویت مینای دندان‌ها و ساینده‌هایی چون کلسیم کربنات یا سیلیس میکرونیزه برای پاک کردن دندان از باقی‌مانده‌ی مواد غذایی هستند. جی فریدمن، جراح و دندان‌پزشک، می‌گوید:

خمیر دندان‌‌ها جدای از نوع مواد به‌کاررفته در فرآیند ساخت، سود فراوانی به مصرف‌کنندگان خود می‌رسانند. بنابراین انتخاب خمیر دندان بستگی به سلیقه‌ی فرد در انتخاب طعم، قیمت یا سازگاری با دهان دارد. از طرفی دیگر افرادی که دندان‌هایی حساس دارند باید انتخاب‌هایی خاص‌تر داشته باشند. در نتیجه محصولی برتر در این زمینه وجود ندارد.

در ادامه ۴ ماده‌ی موجود در خمیر دندان‌ها معرفی می‌شوند تا با میزان اهمیت و کارایی آن‌ها آشنا شوید.

پاک‌کننده‌ها

خمیر دندان‌ها حاوی پاک‌کننده‌هایی نظیر سولفات لاریل سدیمو کوکامیدو پروپیل بتائین هستند. علاوه بر وظیفه‌ی پاک‌کنندگی، با شروع مسواک زدن این مواد باعث ایجاد کف در دهان شما می‌شوند. بعضی افراد به چنین موادی حساسیت دارند و همین منجر به بروز‌ آفت‌های دهانی یا رنگ‌پریدگی لثه‌ می‌شود. اگر به چنین موادی حساسیت دارید، حتما از خمیر دندان‌ بدون کف استفاده کنید.

سفید‌کننده‌ها

طیف گوناگونی از مواد شامل هیدروژن پروکسید جهت سفید کردن دندان‌ها تا پلی‌فسفات‌ها نظیر پیروفسفات برای زدودن دندان از باقیمانده‌ی مواد غذایی در خمیر دندان یافت می‌شوند. پژوهشگران معتقدند سفید‌کننده‌های موجود در خمیر دندان برای انجام کار خود نیاز به زمان بیشتری دارند، ولی بیشتر مصرف‌کنندگان زمان زیادی برای مسواک‌ زدن اختصاص نمی‌دهند؛ بنابراین نباید زیاد انتظار سفید شدن دندان‌ها را داشت. همچنین پلی‌فسفات‌ها موجب بروز آفت‌ها یا آسیب‌های دهانی در بعضی افراد می‌شوند.

بی‌حس‌کننده‌ها

بی‌حس‌کننده‌ها برای کاهش حساسیت‌های مختلف و فروکش‌ کردن دردهای دندانی به کار برده می‌شوند. برای مثال استفاده از  پتاسیم نیترات کاهش حساسیت عصب‌های دندانی را به دنبال دارد. علاه بر این فلوئورید قلع (II) در بعضی از خمیر دندان‌ها جهت جلوگیری از تحریک عصب‌های دندانی کاربرد دارد. 

استفاده از بی‌حس‌کننده‌ها به کاهش حساسیت‌های دندانی کمک کند. با این حال، نوع و دلایل به وجود آمدن حساسیت در هر فرد متفاوت است و در قدم اول باید آن‌ را شناسایی کرد. به‌عنوان مثال جرم بالای دندان‌ها، افراط در مسواک زدن یا شیوه‌ی نادرست نخ دندان کشیدن از عوامل مؤثر در داشتن دندان‌های حساس هستند. اگر بعد از پیدا کردن علل ایجاد حساسیت، مشکل به قوت خود باقی بماند دندان‌پزشک شما احتمالا راه‌های دیگری پیش روی شما قرار خواهد داد.

زایلیتول

زایلیتول موجود در خمیر دندان‌ها موجب افزایش فعالیت‌ غدد بزاقی دهان می‌شود و بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، امکان پوسیدگی دندان را کاهش می‌دهد. از طرفی دیگر زایلیتول به‌عنوان شیرین‌کننده هم استفاده می‌شود.

در پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ انجام گرفت، نشان داده شده است که خمیر دندان‌هایی که زایلیتول و فلوراید را هم‌زمان در خود دارند، در مقایسه با خمیر دندان‌هایی که فقط فلوراید دارند، در مقاوم کردن دندان‌ها نسبت به پوسیدگی‌ موفق‌تر ظاهر می‌شوند. با این حال مطالعه‌های منتشرشده محدود هستند و نمی‌توان اظهار نظری قطعی در این مورد داشت؛ اما چیزی که می‌توانیم با قطعیت از آن صحبت کنیم، این است که تعدد دفعات مسواک زدن‌ در طول روز، کمکی به رساندن زایلیتول بیشتر به دندان‌های شما نمی‌کند. از سویی بلعیدن مقدار زیادی خمیر دندان‌ زایلیتول‌دار منجر به نفخ و اسهال خواهد شد.

برخی کشف‌های بزرگ دانشمندان گاهی در تراشه‌های کوچک عرضه می‌شود. اکنون تراشه شتاب‌دهنده ابداعی دانشمندان دانشگاه استنفورد می‌تواند موجب پدید آمدن یک انقلاب در عرصه پزشکی و نجات جان میلیون‌ها نفر شود.

محققان یکی از شرکتهای دانش‌بنیان مستقر در مرکز رشد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی موفق به طراحی ربات زیرسطحی هوشمند با عملگرهای دوار شدند.

محققان طی انجام یک پژوهش جدید دریافتند که مصرف طولانی مدت آسپرین از ابتلا به سرطان‌های مختلف جلوگیری می‌کند.

در مراسم تحویل ۷۵ هزارمین کامیون تولیدی ولوو در تهران، مدیرعامل ولوو تراکس سوئد ضمن ابراز تمایل به توسعه همکاری‌ این شرکت و سایپا در قالب قراردادی جدید و مشترک، بر ضرورت برنامه‌ریزی جهت افزایش سطح همکاری‌ بین این شرکت و گروه سایپا در زمینه تولید خودروهای تجاری تأکید کرد. در این مراسم علاوه بر مدیرعامل ولوو تراکس، معاون گروه خودروسازی ولوو نیز بر لزوم ادامه همکاری با سایپا تأکید کرد و از تمایل گروه ولوو به تولید خودروهای تجاری و سنگین در ایران در قالب شرکت‌های سرمایه‌گذاری مشترک خبر داد.

مهدی جمالی، مدیرعامل سایپا نیز با استقبال از انعقاد قرارداد جدید با ولوو سوئد، از آمادگی گروه خودروسازی سایپا برای رهبری بازار خودروهای تجاری کشور و صادرات محصولات مشترک با شرکت‌های بزرگ خودروساز جهانی از جمله ولوو خبر داد.

کلاس نیلسون، مدیرعامل شرکت ولوو تراکس سوئد، ضمن حضور در مراسم تحویل ۷۵ هزارمین کامیون تولیدی این شرکت معتبر سوئدی گفت:

ولوو تراکس فعالیت خود را از سال ۱۹۳۴ با مجموعه‌ای از خودروهای باکیفیت، ایمن و کم‌مصرف آغاز کرد و از سال ۱۹۸۴، شرکت سایپا دیزل به‌عنوان نماینده رسمی محصولات این شرکت در ایران شناخته می‌شود. بیش از ۳۰ سال است که در ایران فعالیت داریم؛ اما به‌واقع می‌توانیم امروز را نقطه عطفی در روابطمان با شرکت سایپا دیزل تلقی کنیم. باید بپذیریم که اقتصاد ایران رو به پیشرفت است و در این راه، حمل و نقل جاده‌ای نقش بسزایی خواهد داشت.

نیلسون با بیان این مطلب که برای مردم ایران تولید خودروهای ایمن، باکیفیت و سازگار با محیط زیست بسیار اهمیت دارد؛ خاطرنشان کرد:

به دنبال انتقال تکنولوژی‌های خود به کشورهای متعدد از جمله ایران هستیم. به‌عنوان مثال خودروی ولوو FH500 در جایگاه یکی از مهم‌ترین محصولات ولوو در ایران، با همان کیفیت مشابه نمونه‌ی عرضه‌شده در اروپا تولید می‌شود.

۲۰ درصد از کامیون‌های وولو FH در ایران ساخته می‌شوند

مدیرعامل شرکت ولوو تراکس در مورد برنامه‌های این شرکت در راستای انتقال تکنولوژی و فناوری روز خودروهای سنگین و کشنده به ایران، اعلام کرد:

یکی از مهم‌ترین محورهای مذاکرات ما با مدیران شرکت سایپا در همین زمینه بوده است. توجه داشته باشید که حدود ۲۰ درصد کامیون‌های سری FH ولوو در ایران تولید می‌شوند و در اولین گام، برنامه‌ی ما افزایش این میزان به ۳۰ درصد در آینده نزدیک خواهد بود. به‌زودی نسبت به انتقال فناوری در حوزه تولید پیشرانه‌ و جعبه‌دنده در ایران اقدام می‌کنیم و تلاش خواهیم کرد از امکانات صادراتی ایران در جهت صادر کردن محصولات ولوو به کشورهای منطقه و آفریقایی کمال بهره را ببریم.

در مذاکرات انجام‌شده بین شرکت سایپا و ولوو تراکس سوئد، طرفین صحبت‌های سازنده‌ای در زمینه ایجاد بستر مناسب برای تأسیس شرکت سرمایه‌گذاری مشترک در جهت شروع فصل جدیدی از همکاری بین دو شرکت داشتند و بر لزوم پیگیری تعهدات دو طرف در اسرع وقت تأکید کردند.

با افزایش روزافزون اتوماسیون، سؤال‌های بسیاری درباره‌ی آینده‌ی کاری نیروی انسانی به وجود آمده است؛ اما علاوه بر سؤالات مطرح‌شده، باید چگونگی تعامل انسان و ربات‌ را نیز مورد بررسی قرار داد.

با بهبود توانایی ربات‌ها در انجام وظایف مختلف، نحوه‌ی تعامل آن‌ها با انسان‌ها در فعالیت‌های مشترک و به‌عنوان همکار اهمیت بالایی پیدا می‌کند. در این مسیر استفاده از زبان طبیعی انسان‌ها برای تعامل با آن‌ها، نقش مهمی دارد؛ اما زبان تنها یکی از راه‌های برقراری ارتباط است.

فراتر از کلمات

هنگامی که انسان‌ها با یکدیگر صحبت می‌کنند، مطلب بیان‌شده تنها بخش کوچکی از اطلاعاتی است که توسط مخاطب دریافت می‌شود؛ از حالات چهره گرفته تا تن صدای گوینده، می‌تواند موجب تأثیرپذیری بیشتر مطلب شود.

دانشمندان و مهندسان سازنده‌ی ربات‌ در محصولات آینده‌ی خود باید به این نکته توجه ویژه‌ای داشته باشند که استفاده از کلمات تنها راه برقراری ارتباط با مخاطب نیست و راه‌های دیگری نیز برای انتقال پیام وجود دارد.

شرکت ری‌سینک روبوتیک، در پروژه‌ی بکستر با استفاده از قرار دادن یک جفت چشم روی یک نمایشگر، به مخاطبان نشان می‌دهد که اقدام بعدی ربات چیست. نمایشگر روی یک مفصل گردان قرار گرفته است که به ربات این امکان را می‌دهد تا پیش از انجام کاری با یکی از دستانش با حرکت نمایشگر به سمت آن، توجه خود را به آن معطوف کند؛ کاربر با این ویژگی از اقدام بعدی ربات آگاه می‌شود. این ویژگی دو جنبه‌ی مثبت به همراه دارد؛ علاوه‌ بر اینکه ربات اهداف خود را به مخاطبان منتقل می‌کند، جایگاه اجتماعی از دست‌رفته‌ی خود را به‌عنوان ابزاری مؤثر احیا می‌کند.

انسان‌ها در مکان‌های شلوغ به‌راحتی مسیر حرکت خود را مشخص می‌کنند و به‌ندرت دچار مشکل می‌شوند؛ اما در یک بیمارستان شلوغ حضور یک ربات می‌تواند موجب بروز اختلال در کار همه‌ی کارکنان شود. گروهی از بخش رباتیک تعاملی دانشگاه MIT، با استفاده از روش‌های یادگیری ماشین به ربات‌ها آموزش می‌دهند تا با مشاهده‌ی نشانه‌های حرکتی انسان، مسیر حرکتی آن را پیش‌بینی کنند.

خدمات مشتریان

امروزه ما ربات‌ها را به‌عنوان کارگران مناسبی برای انجام وظایفی همچون جابجایی بارهای سنگین و وظایفی که به توان بالای فیزیکی نیاز دارند، می‌شناسیم. پیشرفت‌های بیشتر در جهت تعامل بهتر ربات‌ها و انسان‌ها موجب می‌شود تا از آن‌ها در کاربری‌های بیشتری استفاده شود؛ خدمات مشتریان از جمله موقعیت‌هایی است که مسئولیت‌های محدودی دارد و جایگاه مناسبی برای آن دسته از ربات‌هایی به شمار می‌رود که قادر به گفت‌وگوی طبیعی و خلاقانه هستند.

ربات مستخدمی با نام ماریو در بلژیک به‌صورت آزمایشی به انجام وظیفه مشغول است؛ ماریو کلیدهای اتاق را تحویل می‌دهد و با باز کردن دستان خود، با مهمان‌ها تعامل می‌کند. در پروژه‌ی دیگری با نام RAVE ، رباتی در حال ساخت است که بدون وارد کردن اطلاعات اولیه از سوی انسان‌، به کودکان آموزش می‌دهد و در هر بار در حدود ۶ دقیقه توجه آن‌ها را به خود جلب می‌کند.

ربات‌ها در وظایف خاص به‌ خاطر ابعاد غیر انسانی خود توانایی‌های بهتری دارند؛ زیرا خستگی‌ناپذیر هستند و از انجام دادن کارهای نامناسب، ابراز ناراحتی نمی‌کنند. ربات‌ها با وجود اینکه مجموعه‌ی متنوعی از نقش‌ها را ایفا می‌کنند، به یادگیری برخی از مهارت‌های انسانی نیاز دارند؛ برقراری ارتباط با انسان‌ها نیاز اساسی تمام مشاغل است؛ خصوصیتی که در ربات‌ها به‌صورت طبیعی وجود ندارد و باید به آن‌ها آموزش داده شود.